Gdańska elektrownia
Adaptacja dawnej elektrowni miejskiej w Gdańsku jest przykładem rewaloryzacji zabytkowego obiektu przemysłowego, którego konstrukcja została zdegradowana w ciągu wieloletniej eksploatacji. Lokalizacja na wyspie i związany z tym wysoki poziom wód gruntowych spowodowały konieczność osuszenia murów budynku i zabezpieczenia ich przed wilgocią. Głównym elementem funkcjonalnym adaptacji jest sala koncertowa Filharmonii Bałtyckiej.
Estrada w sali koncertowej ma zmienny układ, który umożliwia dostosowanie zarówno widowni, jak i sceny do różnych potrzeb. Elektrownia powstała w latach 1897-1898 na wyspie Ołowianka. W latach 2001-2005 zespół został zaadaptowany na potrzeby Centrum Muzyczno-Kongresowego Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Obejmuje on cztery obiekty: Spichlerz Królewski, w którym mieści się hotel, budynek biura rezerwacji i kasy oraz budynek główny, zaprojektowany jako wielofunkcyjny z podstawowymi funkcjami centrum kongresowego i filharmonii - siedziby stałego zespołu (siedemdziesięcioosobowej orkiestry symfonicznej).
Konstrukcja
Podstawowym założeniem adaptacji głównego budynku dawnej elektrowni na potrzeby Centrum Muzyczno-Kongresowego było zachowanie bryły obiektu w formie możliwie zbliżonej do przebudowy z początku dwudziestego wieku. Projekt przewidywał wyburzenie późniejszych nadbudówek, zniekształcających pierwotną formę historyczną i dokonanie jedynie niezbędnych zmian wynikających z nowej funkcji w sposób zharmonizowany z ogólnym wyrazem architektonicznym budynku. Zachowane zostały wszystkie elewacje, natomiast wyburzeń dokonano w części wewnętrznej - aby pomieścić nową konstrukcję sali koncertowej. Od lat sześćdziesiątych budynek był eksploatowany jako elektrociepłownia na paliwo stałe, co doprowadziło do degradacji takich elementów, jak ściany działowe, nadproża, stolarka okienna i drzwiowa, pokrycia dachów, izolacje, a także ścian, posadzek i sufitów. Ich stan nie pozwalał na wykorzystanie ich dla potrzeb nowej funkcji, dlatego zostały usunięte i zaprojektowane jako nowe. Renowacji poddano tylko elewacje. Natomiast niektóre elementy konstrukcyjne, takie jak słupy, stropy, leje żelbetowe, pomimo dobrego stanu zostały usunięte, ponieważ kolidowały z projektowaną funkcją obiektu. Wszystkie nowe elementy konstrukcyjne budynku posadowiono na fundamentach wspartych na mikropalach. W pogłębionych piwnicach wykonano wanny żelbetowe, których płyta denna stanowi oczep dla mikropali - pozwala to zrezygnować z rusztu fundamentowego. Układ sztywnych płyt poziomych, tarcz ściennych i słupów gwarantuje sztywność przestrzenną obiektu. W związku z wysokim poziomem wód gruntowych wanny żelbetowe piwnic zostały dodatkowo zabezpieczone izolacją przeciwwodną, natomiast istniejące ściany fundamentowe po osuszeniu zabezpieczono przed podciąganiem wilgoci za pomocą membran izolacyjnych.
Konserwacja
Budynek elektrowni został wpisany do rejestru zabytków jako cenny przykład architektury przemysłowej z przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku na terenie Gdańska. Wytyczne konserwatorskie zalecały uszanowanie najważniejszych elementów charakteryzujących formę obiektu, takich jak: rozczłonkowanie bryły, charakterystyczne detale, proporcje kwater okiennych. Zalecono też użycie cegły jako głównego materiału elewacyjnego oraz kamienia i tynku jako materiałów do wykonania detali. W pracach adaptacyjnych wykorzystano cegłę i kształtki rozbiórkowe. Starą cegłę czyszczono metodą piaskowania, a nową dobrano tak, by jak najmniej odróżniała się od istniejącej. Nowe fragmenty gzymsów wykonano z piaskowca, a blendy w szczytach i nadprożach okien wypełniono tynkiem renowacyjnym Bayosan. Stan techniczny części "szczytowej" elewacji północnej był bardzo zły. Ściana na całej długości była podcięta na wysokości nieistniejącego stropu nad parterem, co spowodowało "wypchnięcie" kilku rzędów cegieł w tym pasie. Ścianę tę przed rozpoczęciem robót budowlanych ustabilizowano za pomocą stalowych przypór. Architekturę elewacji pozostawiono bez zmian, dodatkowo odtwarzając charakterystyczne elementy detalu architektonicznego, takie jak: kute elementy naśladujące kotwy, otwory "maculcowe" w formie krzyża, opaski okienne z profilowanej cegły oraz pas muru z cegły układanej "w jodełkę".
