Styropian w środowisku naturalnym: izolacja termiczna

Styropian to około 60 proc. materiału izolacyjnego stosowanego w budownictwie. Trwałość takiej izolacji wynosi ponad 50 lat. Ocieplanie styropianem w znacznym stopniu przyczynia się do oszczędności energii w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym. Także w procesie produkcji tego materiału izolacyjnego zużywa się niewiele energii, co w sposób pośredni przekłada się na mniejszą emisję szkodliwych związków do atmosfery.

Styropian: produkcja

Produkcja styropianu nie niszczy warstwy ozonowej, ponieważ na żadnym etapie nie używa się chlorofluoropochodnych węglowodorów - trwałych związków chemicznych, które mogą przemieścić się do stratosfery, gdzie ulegają rozkładowi. Powstające podczas tego procesu atomy chloru niszczą cząsteczki ozonu.
Podczas produkcji styropianu czynnikiem spieniającym jest pentan, węglowodór prosty, który nie zawiera atomów chloru i szybko ulega  rozkładowi (nie przedostaje się do stratosfery).
Styropian tylko w niewielkim stopniu i w sposób pośredni przyczynia się do powstawania lotnych związków organicznych - stosowanie tego materiału zwiększa całkowitą emisję wytworzonych przez człowieka lotnych związków organicznych o 0,2 proc. Przy zastosowaniu określonych norm produkcja, przetwarzanie i stosowanie tego materiału nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i środowiska.
Składnikiem styropianu jest polistyren, a czynnikiem spieniającym stosowanym do wytworzenia tego materiału jest pentan. Do polistyrenu są wprowadzane różne dodatki; niektóre zwiększają wydajność formowania, inne obniżają palność gotowych wyrobów. Jednak wszystkie są dobrane tak, aby proces produkcji przebiegał zgodnie z wytycznymi dotyczącymi wpływu na zdrowie i środowisko w warunkach eksploatacji.

Styropian a odpady

Problemem jest zagospodarowanie odpadów styropianowych; z jednej strony stanowią one mniej niż 0,01 proc. wagi odpadów komunalnych, z drugiej - mają dużą objętość i są trwałe - niereaktywne chemicznie i nie ulegają rozkładowi. Co prawda odpady mogą być stosowane do produkcji nowych wyrobów; przetwarzanie jest jednak procesem przemysłowym, należy więc ocenić opłacalność takiego rozwiązania. Jeżeli koszty przetwarzania przewyższają wartość materiałów wyprodukowanych z odzysku, takie rozwiązanie nie może być uznane za korzystne dla środowiska.
Styropian można także spalać (ma w przybliżeniu taką samą wartość kaloryczną, jak olej opałowy), ale w naszym kraju - w przeciwieństwie do np. Danii i Szwajcarii, gdzie spala się ok. 80 proc. stałych odpadów komunalnych - brakuje spalarni wyposażonych w system kontroli emisji.
Z analizy równowagi ekologicznej wynika, że zaprzestanie używania tworzyw sztucznych jako opakowań nie ograniczy ilości odpadów. Badania niemieckie przewidują, że wyeliminowanie tworzyw sztucznych i stosowanie opakowań papierowych, metalowych czy szklanych zwiększyłoby wagę opakowań o 300 proc., a objętość o 150 proc. Dwukrotnie większa byłaby także ilość energii wykorzystywanej w procesie produkcji, a co za tym idzie - wyższe byłyby także koszty produkcji (o 120 proc.).
Wykazano także, że zastąpienie papierem sypkich wypełnień styropianowych stosowanych w opakowaniach prowadzi do większego zużycia energii i powoduje większą emisję szkodliwych związków do atmosfery i wody, nawet przy przetwarzaniu używanego papieru. W porównaniu z kubkami styropianowymi, kubek papierowy powoduje zużycie około 15 razy większej ilości chemikaliów, 13 razy więcej elektryczności, 170 razy więcej wody i ponad dwa razy więcej drewna w stosunku do własnej wagi.