Wykonywanie pokryć dachowych z gontów asfaltowych

Gonty asfaltowe, nazywane również dachówką bitumiczną, to materiał stosowany do krycia dachów pochyłych o nachyleniu 12–75o, tj. 21%–375% w budownictwie indywidualnym, wielorodzinnym, a także przemysłowym na dachach o różnych kształtach.

Gonty asfaltowe stosowane są również  przy renowacji starych pokryć dachowych. Warunkiem ich zastosowania jest reperacja i oczyszczenie istniejącego pokrycia. W przypadku, gdy stare pokrycie jest w znacznym stopniu zniszczone, należy je usunąć. Przy doborze długości gwoździ do przybijania gontów, należy uwzględnić grubość starego pokrycia (gwóźdź powinien tkwić w deskowaniu min. 20 mm).

Warunki wykonania pokrycia gontami asfaltowymi:

1. Układanie gontów asfaltowych na dachu powinno się odbywać w temperaturze powyżej 5^oC. Temperatura optymalna to 20–25^oC. Przed ułożeniem gontów przechowywanych w pomieszczeniach nieogrzewanych, należy przenieść je na okres 24 h do pomieszczeń o temperaturze nie niższej niż 10^oC. W okresie upałów nie należy wynosić wszystkich gontów na dach, ponieważ ich nadmierne nagrzanie może być przyczyną trudniejszego oddzielenia folii zabezpieczającej spodnią powierzchnię (folię przed montażem należy bezwzględnie usunąć). Ponadto nie należy wykonywać pokrycia podczas opadów atmosferycznych oraz silnych wiatrów.
2. Jako warstwę podkładową pod gonty asfaltowe zaleca się stosować papę podkładową na welonie z włókien szklanych (np. PV/64) lub na włókninie poliestrowej.
3. Dla zminimalizowania ewentualnej różnicy odcieni kolorów, gonty w czasie układania powinny być pobierane na przemian z różnych paczek. Nie należy również używać gontów o różnych oznaczeniach partii na tej samej połaci dachowej.
4. W okolicach załamań dachu należy zastosować dodatkowe podklejenie gontów asfaltową masą klejącą.
5. W strefach działania silnych wiatrów (okolice nadmorskie i górskie) oraz w miejscach mało nasłonecznionych wskazane jest dodatkowe podklejenie nosków gontów asfaltową masą klejącą.
6. Gontów nie można układać bezpośrednio na warstwie izolacji termicznej. Pomiędzy ociepleniem a podłożem (np. deskami) musi być wykonana szczelina wentylacyjna, stanowiąca bardzo ważny element całego systemu wentylacji dachu.

Wykonanie pokrycia:

a) przygotowanie podłoża - przystępując do krycia dachu przed użyciem gontów asfaltowych należy wykonać najpierw wszystkie niezbędne prace wstępne polegające na przygotowaniu podłoża oraz wykonaniu przewidywanych obróbek blacharskich. Podłoże może być wykonane z desek lub innego materiału (np. sklejki wodoodpornej, lub płyty OSB) umożliwiające wbijanie gwoździ. Deski użyte do wykonania podłoża powinny mieć szerokość w granicach 10-12 cm. Na wykonanym deskowaniu mocuje się jedną warstwę papy podkładowej. Miejsca szczególnie narażone na wnikanie wody, np. kosze zlewowe, należy wzmocnić dodatkowym pasem papy podkładowej o szer. min. 50 cm.

b) układanie gontów - po zakończeniu prac przygotowawczych, tzn. po ułożeniu papy podkładowej, wykonaniu obróbek blacharskich itp., można przystąpić do układania wierzchniej warstwy pokrycia. Krycie gontami rozpoczyna się od okapu. Warstwę nadokapową gontów układa się noskami ku górze (rys.3). Odwrócone pasy gontów przykleja się asfaltową masą klejącą i mocuje gwoździami papowymi. Pierwszą, zewnętrzną warstwę gontów kładzie się tak, żeby dolna krawędź nosków pokrywała się z dolną krawedzią gontów ułożonych noskami ku górze i była przesunięta o połowę modułu w stosunku do warstwy nadokapowej (rys. 4 i 5). Sąsiadujące ze sobą gonty układa sie na styk i przybija nad wycięciami międzymodułowymi w odległości 1-3 cm od ich krawędzi. Drugą i każdą następną warstwę układa się w ten sposób, żeby była ona przesunięta w stosunku do poprzedniej o połowę modułu.
Gonty należy układać tak, aby wierzchołki nosków przykrywały gwoździe mocujące warstwę poprzednią i pokrywały się z górną krawędzią wycięcia międzymodułowego. Taki sposób układania zapewnia dwukrotne przybicie każdego pasa gontów: pierwszy raz - bezpośrednio do podłoża i drugi - w trakcie przybijania następnej warstwy. Do przybijania należy stosować gwoździe papowe z płaskim łbem o długości min. 30 mm. Należy przewidzieć około 20 dkg gwoździ na 1 m² pokrycia.

Wentylacja pokrycia

Ważnym zagadnieniem jest wykonanie odpowiedniej i prawidłowej wentylacji dachu, która ma za zadanie usunięcie pary wodnej z jego warstw, zwłaszcza wtedy gdy jest on ocieplany. Skuteczna jest wentylacja oparta na naturalnej cyrkulacji powietrza. W tym celu pomiędzy warstwą izolacji termicznej a deskowaniem należy utworzyć szczelinę o wysokości min. 4 cm oraz wykonać otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w kalenicy lub na połaci dachu.
Wywietrzniki połaciowe należy umieścić pomiędzy krokwiami możliwie najbliżej kalenicy. Prawidłowo wykonana wentylacja powinna zapewnić wentylowanie każdej przestrzeni międzykrokwiowej.

Prace wykończeniowe

Jako warstwę podkładową pod gonty należy stosować papę na welonie z włókien szklanych np. P/64/1200 lub inną nadającą się do tego zastosowania. Nie należy stosować papy na tekturze. Natomiast do obróbki elementów wykończeniowych takich jak np. kosz zlewowy można stosować papy na włókninie poliestrowej. Prace wykończeniowe w przypadku gontów można wykonać pojedynczymi modułami wyciętymi z gontów asfaltowych w sposób pokazany na rys. 6, 7, 8. Na 1 m obróbki należy przewidzieć 7 szt. pojedynczych modułów. Do obróbki fragmentów dachu można stosować papy poliestrowe wierzchniego krycia. Zaleca się, aby w przypadku użycia papy, minimalna szerokość pasa wynosiła 30 cm.
Gonty asfaltowe przed ułożeniem na dachu należy przechowywać w miejscu suchym i przewiewnym, w pomieszczeniu zadaszonym. W czasie przechowywania nie wolno ustawiać jednej palety z gontami na drugiej.

Uwaga

Własności użytkowe pokrycia dachowego wytworzonego z przedmiotowych gontów zależą nie tylko od własności wyrobu określonych w normie, lecz również od konstrukcji, metody montażu i wykonawstwa dachu rozumianego jako całość w połączeniu ze środowiskiem i warunkami użytkowania.

Źródło: Przedsiębiorstwo Materiałów Izolacyjnych Izolacja-Matizol SA