Historia dachu
Historyczny rozwój dachu jest ściśle związany z rozwojem domów. Pierwsze domostwa stanowiły jaskinie oraz dachy osłonowe. W okresie, w którym ludziom przestały wystarczać jaskinie jako zabezpieczenie przed deszczem i wiatrem, zaczęto budować jednopołaciowe szałasy składające się z żerdzi i drągów. Ich pokrycie stanowiła trawa, wrzos lub skóry zwierzęce.
Ręczna maszyna do produkcji |
Kolejnym etapem były ziemianki mieszkalne z dachami jednopołaciowymi lub wielospadowymi sięgającymi ziemi. Wraz z budową prostopadłych ścian domy zaczęły przybierać znane nam obecnie kształty. Domy budowane na palach z wkopanymi w ziemię drągami były prekursorami wznoszonych ponad ziemię konstrukcji szkieletowo-stropowych. Do pokrywania dachów, w tym okresie, stosowano głównie miękkie materiały jak: słoma, trzcina, trawa oraz wrzos. |
Przykłady pierwszych dachów |
Za pierwszą innowację w zakresie krycia dachów można uznać zasadę krycia w łuskę. Do tego celu stosowano ciosane płyty kamienne lub obrabiane gonty drewniane. Około roku 1000 p.n.e. weszły do użytku pierwsze dachówki profilowane. Pierwsze formy dachówek to "mnich mniszka", rozpowszechnione dzięki starożytnym Rzymianom na terenie całego basenu Morza Śródziemnego.
Już w starożytnym Rzymie stosowano beton jako materiał budowlany. Najbardziej znanym przykładem jest Panteon, wzniesiony w technice "Opus Caementitum" w latach 115 do 126 n.e. Do dzisiaj wywiera on swoje piętno w krajobrazie dachów w Rzymie.
Panteon - budowla mająca 2000 lat - stanowi przykład długowieczności materiału budowlanego jakim jest beton. Wraz z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego różnorodne techniki budowlane stosowane przez rzymskich inżynierów odeszły w zapomnienie.
Wnętrze Panteonu w Rzymie | Dachy pokryte ciosanymi płytami kamiennymi | Dachy pokryte dachówką "Mnich Mniszka" |
Od XIII w możemy zaobserwować gwałtowny rozwój technik konstrukcyjnych i budowlanych. Rozwój konstrukcji szkieletowej zakończył się ok. 1600 roku. W późniejszym okresie zmieniały się jedynie architektoniczne elementy dekoracyjne budynków. W średniowieczu w związku z ogromnym zagrożeniem pożarami coraz większe uznanie zaczęły zyskiwać dachówki. W XVIII wieku francuski inżynier Belidor stworzył mieszankę składająca się z zaprawy i grubych frakcji kruszyw, którą nazwał betonem. Do ponownego odkrycia technologii betonu, zapomnianej od czasów rzymskich przyczynili się francuscy inżynierowie Monier i Lambot.
Dach pokryty strzechą | Dom pokryty dachówką cementową w połowie XIX w | Dachówka "S" z drugiej połowy XIX w |
Od 1824 roku, gdy Anglik Joseph Aspdin opatentował produkcję cementu portlandzkiego, ta gałąź produkcji nabrała dużego znaczenia.
W Niemczech produkcja dachówek cementowych zaczęła się rozpowszechniać od 1844 roku. Jej prekursorem był Adolf Kroher, który oprócz wielu prefabrykatów betonowych rozpoczął również produkcję dachówek. Do dzisiaj można oglądać dach wykonany przed 150 laty z dachówek cementowych, który dotąd doskonale spełnia swoją rolę. Na przełomie XIX i XX wieku w Anglii dachówki cementowe stały się najczęściej stosowanym pokryciem dachowym, a ich produkcja została zautomatyzowana.
Przykłady dachówek cementowych z XIX w | Adolf Kroher | W pełni funkcjonalne pokrycie dachowe po 150 latach |
Duży przełom w technologii produkcji dachówek nastąpił na początku lat pięćdziesiątych. W związku ze sporym zapotrzebowaniem na materiały budowlane po II wojnie światowej niemiecki przedsiębiorca Rudolf Braas opracował technologię umożliwiającą zmechanizowanie produkcji dachówek. Kontakty z brytyjskim koncernem Redland Ltd. doprowadziły do założenia w 1953 roku firmy Braas & Co GmbH.