Dachy odwrócone - materiały pokryciowe i problemy wykonawcze
![Dachy odwrócone - materiały pokryciowe i problemy wykonawcze_2](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-oaE2-y5Tc-P7vm_dachy-odwrocone-materialy-pokryciowe-i-problemy-wykonawcze-2-664x442.jpg)
Dach odwrócony to taki, w którym bezpośrednio na konstrukcji jest ułożona warstwa hydroizolacyjna, a następnie izolacja termiczna.Wykończeniem takiego dachu może być warstwa żwiru lub płytek (kiedy chcemy uzyskać dodatkową przestrzeń tarasową). Można także ułożyć na nim warstwę ziemi i wykończyć go w formie dachu zielonego.
Dachy zielone są formą pokrycia dachu płaskiego. Ze względów estetycznych cieszą się one coraz większą popularnością.
Materiały i wykonanie
Dachy odwrócone najczęściej są projektowane na podłożu betonowym (ze względu na jego wysoką wytrzymałość). Podłoże powinno być odpowiednio wyprofilowane, ze spadkami w kierunku wpustów. Spadek umożliwia odprowadzenie wody z całej połaci dachu; powinien wynosić minimum 1% (zalecane 2%).
Przed przystąpieniem do prac betonowe podłoże należy zagruntować i pozostawić do przeschnięcia. Kolejną czynnością jest zgrzanie dwóch warstw papy podkładowej termozgrzewalnej. Aby ewentualne prace naprawcze były mniej skomplikowane, zaleca się stosowanie dwóch pap modyfikowanych SBS na osnowie poliestrowej o gramaturze min 200 g/m2 (np. CZARNA MAMBA SBS MAX PYE PV200 S40). Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie pap o tym samym rodzaju bitumu. Nie należy stosować pap oksydowanych lub pap na osnowie z welonu szklanego.
Kolejnym etapem jest ułożenie izolacji termicznej. Najlepszym materiałem - ze względu na wysoką wytrzymałość mechaniczną, dobre właściwości izolacyjne i bardzo niską nasiąkliwość - są płyty wykonane ze styropianu ekstrudowanego (np. JACKODUR SF/GL 35-500).
Płyty powinny być ułożone w dwóch warstwach, z przesunięciem drugiej warstwy w celu uniknięcia "klawiszowania". Jest to szczególnie ważne w przypadku tarasów użytkowych. Na płytach styropianowych układa się luzem warstwę geowłókniny, a następnie pokrywa warstwą żwiru. Grubość warstwy żwiru powinna zapewniać odpowiednie obciążenie dla płyt styropianowych równoważące siły ssania wiatru, zwłaszcza w strefie brzegowej budynku i na narożach (warstwa żwiru powinna mieć grubość minimum 5 cm, ale konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich obliczeń, tak samo jak w przypadku pokrycia dachowego mocowanego mechanicznie).
Warstwą wykończeniową pokrycia dachowego może być także system zazielenienia. W zależności od systemu (intensywny lub ekstensywny) będzie to warstwa humusu (ziemi) lub maty zazieleniające.
Zalety rozwiązania
Odwrotne ułożenie warstw izolacji termicznej i przeciwwodnej powoduje, że pokrycie dachowe poddawane jest znacznie mniejszym wahaniom temperatury i w konsekwencji jest bardziej trwałe. Izolacja termiczna stanowi także ochronę pokrycia przed uszkodzeniami mechanicznymi. Dach odwrócony to także możliwość korzystania z dodatkowego tarasu i ciekawy efekt estetyczny.
W przypadku dachu tarasowego istnieje możliwość ułożenia okładziny z płytek. Płytki układa się bezpośrednio na odpowiednio wyprofilowanej warstwie żwiru (powinien to być żwir o drobniejszych ziarnach) lub za pomocą specjalnych plastikowych podkładek na geowłókninie. Na rynku są dostępne dwa rodzaje podkładek - z regulacją wysokości lub bez regulacji. Zastosowanie podkładek wymaga doboru płytek o odpowiedniej wytrzymałości.
Płytki należy ułożyć z odpowiednim spadkiem - tak, aby woda bezpośrednio z ich powierzchni mogła być odprowadzana do wpustów. Odprowadzenie wody z poziomu płytek (także z izolacji termicznej i z poziomu izolacji przeciwwodnej) jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich wpustów dachowych.
Szczególnie dokładnie należy wykonać obróbki detali dachowych - kominów, attyk i ścian. Należy przy tym pamiętać, że wierzchnią warstwę tych obróbek musi stanowić papa termozgrzewalna wierzchniego krycia. Nie można stosować w tym przypadku papy podkładowej, ponieważ promieniowanie UV może spowodować uszkodzenie jej struktury. Wszystkie miejsca wystawione na działanie promieniowania słonecznego powinny więc być pokryte papą wierzchniego krycia.
![Dachy odwrócone - materiały pokryciowe i problemy wykonawcze_1](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-x9ys-q9MS-DHCn_dachy-odwrocone-materialy-pokryciowe-i-problemy-wykonawcze-1-664x442-nocrop.jpg)
Wykonanie prawidłowego dachu odwróconego wymaga zastosowania żwiru o odpowiedniej jakości. Najlepszy jest żwir rzeczny płukany.
Zbyt duża zawartość drobnych frakcji, piasku czy wręcz pyłu może doprowadzić do zapchania wpustu i w konsekwencji - do zgromadzenia się na połaci dachowej dużej ilości wód opadowych. Znaczny ciężar wody opadowej może doprowadzić do uszkodzenia konstrukcji obiektu, a nawet do katastrofy budowlanej. Aby uniknąć takiego niebezpieczeństwa, należy zamontować awaryjne przelewy przez attykę. Umieszcza się je na wysokości około 5–15 cm nad poziomem połaci dachowej i w ten sposób nadmiar wody jest odprowadzany bezpośrednio na zewnątrz obiektu.
Wysokość montażu awaryjnych przelewów powinna być dobrana przez projektanta na podstawie wytrzymałości konstrukcji - trzeba przewidzieć możliwość powstania "basenu" na połaci dachowej i określić, jaki ciężar jest w stanie przenieść konstrukcja.
Wiosną lub późną jesienią, ze względu na duże różnice temperatur, woda znajdująca się we wpustach dachowych może zamarznąć, a to uniemożliwi jej skuteczne odprowadzenie. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie wpustów ogrzewanych (ogrzewanie wpustu jest włączane w przypadku wystąpienia temperatury ujemnej).
Rodzaje zazielenienia dachu odwróconego:
1. ekstensywne - zazielenienie z niską roślinnością, która nie wymaga intensywnej pielęgnacji. System jest rozkładany na połaci dachowej w postaci mat wegetacyjnych z zakorzenioną roślinnością. Zalety tego systemu to szybkość montażu, uzyskanie efektu zielonego dachu już po rozwinięciu maty oraz niski ciężar (ok. 20–30 kg/m2).
2. intensywne - pod planowaną roślinność trzeba położyć grubą warstwę urodzajnej ziemi (humusu), konieczna jest także intensywna pielęgnacja. Rozwiązanie daje możliwość dowolnego kształtowania sposobu zazielenienia i dowolnego doboru roślinności. Wadą systemu jest jego wysoki ciężar (około 90–450 kg/m2 w zależności od grubości warstwy ziemi i rodzaju zazielenienia). System ten można stosować na stropach o odpowiedniej wytrzymałości.
W przypadku obu systemów ważne jest zastosowanie specjalnej wkładki przeciwkorzennej, która zabezpiecza warstwę hydroizolacyjną przed przerastaniem korzeni.
Roślinność na dachach korzystnie wpływa na mikroklimat otoczenia; pochłania zanieczyszczenia, podnosi wilgotność i obniża wysokie temperatury latem (może obniżyć temperaturę nad powierzchnią dachu z około 800 do 250°C).
Zielony dach redukuje negatywny wpływ warunków atmosferycznych na pokrycie i podnosi jego trwałość. Jest także swoistą izolacją akustyczną, co jest istotne w przypadku obiektów położonych w centrach miast.
![Dachy odwrócone - materiały pokryciowe i problemy wykonawcze_3](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TSqb-MKUv-BPnw_dachy-odwrocone-materialy-pokryciowe-i-problemy-wykonawcze-3-664x442-nocrop.jpg)