Farby wapienne – reaktywacja

Ten rodzaj farb był przez wieki najważniejszym materiałem do malowania, zarówno elewacji jak i ścian wewnętrznych. W XX wieku farby wapienne stopniowo zastępowano farbami krzemianowymi. Dziś powracają. Są niezastąpione przy renowacji obiektów zabytkowych podlegających ochronie konserwatorskiej.

W farbach wapiennych jako spoiwo stosowane jest wapno gaszone (wapno hydratyzowane), dołowane w wodzie, a następnie mieszane z mineralnymi pigmentami i wypełniaczami. Utwardzanie farb wapiennych następuje dzięki karbonatyzacji. W procesie tym ponownie powstaje wapień, który jest substancją stabilną w zmiennych warunkach klimatycznych. Należy przyznać, że karbonatyzacja zachodzi powoli, ujemny wpływ mają na nią czynniki zewnętrzne, w szczególności wysokie temperatury (powodujące utratę wilgotności) oraz mróz. W wyniku ich działania następuje silne kredowanie powłoki wapiennej i jej przedwczesne starzenie. Farby wapienne szybciej ulegają niekorzystnym czynnikom atmosferycznym, niż większość nowoczesnych farb fasadowych. Dotyczy to zwłaszcza regionów przemysłowych o silnie zanieczyszczonym powietrzu. Ponadto farby wapienne są mniej odporne na zawilgocenie, zwłaszcza na powierzchniach szczególnie wystawionych na działanie deszczu czy śniegu - nieosłoniętych i pozostających bez zabezpieczenia, takich jak, np. górne powierzchnie gzymsów lub wystające elementy fasad. Doświadczenia ostatnich lat pokazują jednak, że przy stosowaniu farb wapiennych na odpowiednich podłożach oraz przy właściwej metodzie ich nakładania można tworzyć na fasadach bardzo atrakcyjne i trwałe wymalowania. Dlatego farby wapienne od kilku lat przeżywają prawdziwy renesans.

Polecane są zwłaszcza do konserwacji i renowacji zabytków. Konserwatorzy cenią różnorodność barw farb wapiennych, stopień ich porowatości oraz mniejsze, niż w przypadku farb krzemianowych, naprężenia własne. W celu zwiększenia odporności na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych, dawne receptury farb wapiennych zostały wzbogacone o dodatki organiczne, takie jak kazeina i olej lniany. Zawartość części organicznych nie przekracza jednak 5% (do tego poziomu bowiem przepuszczalność pary wodnej pozostaje taka sama, jak w tradycyjnej farbie wapiennej). Dodawane są także wypełniacze mineralne, np. zmielony wapień lub piasek kwarcowy, których zadanie polega na zwiększeniu grubości warstwy, jednocześnie uzyskuje się lepsze wymieszanie farby. Poprawie ulega również stabilność powłoki malarskiej, gdyż wystawiona na czynniki atmosferyczne oraz ścieranie warstwa farby jest grubsza.

Farby wapienne Histolith^® specjalnie opracowane do renowacji zabytków przez firmę Caparol są wytwarzane (dyspergowane) w specjalnych mieszalnikach. Spoiwo wapienne ulega w tym procesie roztarciu na bardzo małe cząstki, co podwyższa reaktywność farby i przyspiesza jej twardnienie. Dzięki nowoczesemu sposobowi produkcji farby wapienne i masy farbowe Histolith^® łączą zalety tradycyjnych farb wapiennych z dzisiejszymi wymaganiami łatwego i racjonalnego nakładania oraz wysokiej odporności na czynniki atmosferyczne.

Zastosowanie farb wapiennych Histolith^®

Odpowiednim podłożem dla tych farb (wg DIN 18 550) są tynki na bazie zapraw: P I (wapienne), P II (wapienno-cementowe) i P III (cementowe). Farby wapienne Histolith^® można nanosić metodą "al fresco" na świeży i jeszcze wilgotny tynk oraz techniką "al secco" na tynk już utwardzony. Nadają się także na stare mineralne powłoki malarskie oraz na chłonne struktury z kamienia naturalnego. Warto jednak wiedzieć, że naniesiona metodą "al fresco" cieniowana powłoka z farby wapiennej wysycha nierównomiernie. Z tego powodu na pomalowanej powierzchni mogą pojawić się wykwity wapna ze świeżego tynku, a potem białe łuski. Dlatego na takiej powierzchni koniecznie należy wykonać najpierw malowanie próbne.

Gdy istotna jest równomierność powłoki malarskiej, niezbędne jest uprzednie utwardzenie tynku (tynki wapienne wymagają min. 4 tygodni, wapienno-cementowe oraz cementowe - min. 2 tygodni). Następnie należy poddać tynk fluatowaniu środkiem Histolith^® Flaut, jak przy farbach krzemianowych, po czym opłukać i pokryć farbą wapienną Histolith^®. Po pewnym czasie malowana powierzchnia wyrówna się i zblaknie w następstwie czynników atmosferycznych.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: CAPAROL

Fresk w kościele Św. Ducha przed konserwacją

Przy stosowaniu farb wapiennych Histolith^® wystarcza dwukrotne lub trzykrotne nałożenie farby – w zależności od podłoża. Nakładanie farb wapiennych zaleca się wykonywać pędzlem. Jako środek do utwardzania starych tynków stosuje się grunt krzemianowy Histolith^® Silikat-Fixativ, a do wzmacniania powierzchni kamiennych o słabej strukturze - Histolith^® Steinfestiger.

Histolith^® Fassadenkalk

To wapienna farba fasadowa na bazie białego wapna z dodatkiem materiałów organicznych przeznaczona do malowania i renowacji obiektów zabytkowych podlegających ochronie konserwatorskiej. Szczególnie polecana jest do malowania tynków z dużą zawartością wapna. Może być stosowana do renowacji starych, chłonnych powłok mineralnych oraz murów z kamienia naturalnego (wyłącznie chłonnego).

Właściwości:

• odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne (na opady po 3 dniach od malowania),
• wysoce przepuszczalna dla pary wodnej (Sd = 0,03 m),
• nie tworzy napięć w powłoce,
• zawiera światłotrwałe pigmenty.

Uwaga! Gdy powierzchnie starych murów zaatakowane są przez algi, grzyby lub mchy, trzeba je usunąć strumieniem wody pod ciśnieniem i pozostawić do wyschnięcia. Następnie nasączyć środkiem grzybobójczym Histolith^® Algenentferner.
Woda rozbryzgowa ma niekorzystny wpływ na trwałość wykonanych powłok. Impregnacja środkiem Histolith^® Fassadenschutz poprawia zdolność odprowadzania wody i trwałość. Impregnację wykonywać najwcześniej po 7 dniach od malowania.

Histolith^® Innenkalk

Gotowa farba do wnętrz na bazie białego wapna z dodatkiem oleju lnianego przeznaczona do malowania i renowacji zabytkowych pomieszczeń. Szczególnie polecana jest do malowania tynków z dużą zawartością wapna. Może być stosowana także do renowacji starych, chłonnych powłok mineralnych oraz murów z kamienia naturalnego (wyłącznie chłonnego). Nadaje się również na tynki z gliny (po zagruntowaniu ich środkiem Histolith^® Silikat-Fixativ).

Właściwości:

• wysoce przepuszczalna dla pary wodnej (Sd = 0,01 m),
• ma właściwości sorpcyjne,
• nie tworzy napięć w powłoce,
• umożliwia kilkakrotne malowanie.

Uwaga! Przed malowaniem tynku z gliny należy oczyścić powierzchnię, zagruntować środkiem Histolith^® Silikat-Fixativ. Ze względu na możliwość wystąpienia brązowych przebarwień trzeba wykonać malowanie próbne na fragmencie ściany.

Uwaga! Farb Histolith^® nie wolno mieszać z innymi materiałami. Gwarantuje to zachowanie ich specyficznych właściwości.
Nie wolno stosować farb wapiennych na powłokach z lakierów, podłożach z wykwitami soli, tworzywach sztucznych i drewnie.

Miejsca naprawy tynku

Przy naprawie pęknięć i uszkodzonych powierzchni tynku należy pamiętać o zastosowaniu zaprawy odpowiadającej swoją wytrzymałością i strukturą danemu tynkowi. Przed położeniem kolejnej warstwy miejsca naprawy tynku muszą być dobrze związane i suche. Wszystkie miejsca naprawy tynku należy fluatować środkiem Histolith^® Flaut, a następnie zmyć.

Kolorystyka

Na zamówienie możliwa jest dostawa materiału zabarwionego fabrycznie. Przy nakładaniu warstwy końcowej, w celu uniknięcia możliwych różnic kolorystycznych należy używać farby o tym samym numerze partii produkcyjnej, ewentualnie wymieszać ze sobą materiał z różnych partii produkcyjnych.
Farbę można barwić samodzielnie barwnikami Calcino-Color na bazie wapna, jak również za pomocą suchych barwników wapiennych. Tolerancję na pigment należy sprawdzić na podstawie próby. Całość samodzielnie zabarwionego materiału wymieszać ze sobą w celu uniknięcia możliwych różnic barwy w poszczególnych partiach.

W celu uniknięcia różnic kolorystycznych na złączach pasm roboczych, powierzchnie należy malować w jednym cyklu roboczym metodą „mokrym w mokre”.

Na zamówienie dostępne są również farby w postaci mleka wapiennego do lazurowania.