Technologie gipsowe
Wykonanie 100 m2 tynku gipsowego zajmuje tylko 43 godziny, natomiast wykonanie 100 m2 tynku tradycyjnego - 95 godzin. Obecnie koszt 1 m2 tynku gipsowego - maszynowego na ścianie czy na suficie zrównał się w Polsce z kosztem tynków cementowo-wapiennych wykonywanych ręcznie wraz ze szpachlowaniem.
Płyty gipsowo-kartonowe - tynki suche
Płytę gipsowo-kartonową wynalazł w 1894 roku Amerykanin, August Socket. Prototyp składał się z warstw papieru przedzielonych gipsem. Do Europy wynalazek trafił 20 lat później, a w latach czterdziestych, podczas odbudowy zniszczeń wojennych, zaczęto go stosować na masową skalę. W Polsce pierwsze płyty gipsowo-kartonowe wyprodukowano pod koniec lat pięćdziesiątych, jednak ich niska jakość zniechęcała potencjalnych klientów. Przełom nastąpił w 1990 roku. Dziś roczny przyrost sprzedaży produktu ocenia się na 15-30%.
Gips tworzący rdzeń płyty jest odpowiednio modyfikowany dodatkami regulującymi czas wiązania oraz powodującymi obniżenie gęstości gipsu i zwiększenie jego przyczepności do kartonu. Karton natomiast ma za zadanie przejmowanie naprężeń rozciągających, które powstają przy zginaniu płyty. Wytrzymałość płyt na zginanie w kierunku ich długości jest trzykrotnie większa niż w kierunku do niej prostopadłym. Jest to uwarunkowane kierunkiem włókien celulozy w kartonie. Stosowanie wykończeń gipsowo-kartonowych ma jeszcze jedną zaletę - powierzchnia płyty jest gładka, gotowa do malowania, tapetowania czy okładania płytkami ceramicznymi.
Płyty gipsowo-kartonowe - zastosowanie
Konstrukcje z płyt gipsowo-kartonowych są bardzo lekkie. Dla porównania - 1 m2 ściany działowej z płyty gipsowo-kartonowej o grubości 12,5 mm waży zaledwie około 30 kg, a ściana działowa z cegły dziurawki - 200 kg. Pozostałe zalety gipsowej "superściany", to m.in. szybkie wykonawstwo oraz estetyka powierzchni ścian i sufitów (równość, gładkość itd.).
Warto także pamiętać, że gips nie tylko doskonale wchłania wilgoć, ale także ją oddaje. Dzięki temu w pomieszczeniach tworzy się przyjazny mikroklimat.
Obecnie produkowane płyty gipsowo-kartonowe powstają poprzez połączenie rdzenia gipsowego z nałożoną obustronnie okładziną ze specjalnego wielowarstwowego kartonu. Karton pokrywa obie strony płyty oraz dłuższe brzegi. Najczęściej producent różnicuje strony płyty; na spodniej umieszczane są oznaczenia wskazujące grubość, miejsce produkcji, normę, itp. Strona bez oznaczeń to strona licowa.
Standardowe wymiary płyt to: grubość: 9,5; 12,5; 15 mm, szerokość: 1200 lub 1250 mm, długość (przystosowana do pomieszczeń o różnych wysokościach): od 2 do 3 m.
Płyty giętkie mają grubość 6 lub 6,5 mm. Na rynku dostępne są także płyty o większej grubości - 20 i 25 mm. Są one przeznaczone do budowy ścianek masywnych, narażonych na zwiększone obciążenia. Ich szerokość wynosi 600 mm, a długość 2, 2,25 lub 2,6 m. Płyty mogą mieć także długość 4 m.
Różnorodność asortymentu płyt pozwala na swobodny dobór ich wielkości w zależności od potrzeb. Do zabudowy poddasza odpowiednie są mniejsze płyty, natomiast do montażu wysokich ścian w halach sprzedażowych hipermarketów - największe.
Izolacja akustyczna
Lekka ściana gipsowo-kartonowa doskonale chłonie dźwięk. Na izolacyjność akustyczną największy wpływ ma sztywność poszycia z płyt (membrany), rodzaj wypełnienia oraz szczelność połączeń obwodowych ściany. Nie bez znaczenia jest także sama aranżacja pomieszczeń. Technologia sufitów łamanych i giętych pozwala na tworzenie różnych kształtów powierzchni odbijających dźwięk. Powierzchnie ukształtowane pod różnymi kątami umożliwiają tworzenie płaszczyzn rozpraszających dźwięk w pomieszczeniu, przez co powstaje odpowiednie dyfuzyjne pole akustyczne. Łatwe eliminowanie płaskich powierzchni z zastosowaniem płyt gipsowych pozwala na usuniecie niepożądanych efektów akustycznych (np. echa). Warto wiedzieć, że do budowy przestrzennych sufitów służy zarówno płyta gipsowa zwykła, jak i specjalna płyta perforowana. Polscy producenci oferują materiały i technologie pozwalające na wytłumienie nie tylko ścian działowych stawianych w systemach suchej zabudowy, ale także podłóg (jastrych) oraz sufitów podwieszanych.
więcej >>
Izolacja ogniowa
Istotną cechą płyt gipsowo-kartonowych jest trwałość ogniowa. W gipsie jest związana woda, która parując obniża temperaturę w otoczeniu chronionego materiału. Jak podają producenci, płyta gipsowo-kartonowa o grubości 12,5 mm zawiera około dwóch litrów wody na metr kwadratowy. Rdzeń gipsowy zawiera około 20% związanej cieczy krystalicznej. W przypadku pożaru woda krystaliczna działa jak gaśnica, nie dopuszczając do gwałtownego wzrostu temperatury i rozprzestrzenienia się pożaru. Płyty ognioochronne mają specjalny rdzeń wzmocniony włóknem szklanym, który polepsza ich właściwości ogniochronne. Płyta gipsowo-kartonowa jest właściwym produktem zarówno do remontowanego, jak i budowanego pomieszczenia. W zależności od funkcji dodatkowych, jakie powinna spełniać okładzina w danym pomieszczeniu, można zastosować cztery rodzaje płyt gipsowo-kartonowych: zwykłe A (dawniej wg PN-B-79405:1997 GKB) o szarej barwie kartonu, impregnowane (typu H2 - dawniej GKBI) o zielonej barwie kartonu, zbrojone włóknem szklanym (F - dawniej oznaczane GKF) - z czerwonymi napisami, FH2 (dawniej GKFI) łączące zalety płyt F i H2 (GKF i GKBI).
Producenci płyt gipsowo-kartonowych opracowali szereg zaleceń technicznych ujętych w kompleksowe systemy suchej zabudowy. Praktycy wskazują na takie zalety suchej zabudowy, jak lekkość konstrukcji nośnej, szybkość montażu, natychmiastowe użytkowanie pomieszczeń po zakończeniu prac budowlanych, ogniochronność i niska akustyczność. Należy jednak pamiętać, że potwierdzone badaniami ITB (aprobaty techniczne) parametry są osiągalne jedynie przy dokładnym realizowaniu zaleceń technicznych i stosowaniu się do reżimu technologicznego.
Materiał z archiwum Polskiego Stowarzyszenia Gipsu >>
