Termomodernizacja budynku. Docieplenie elewacji w systemie ETICS
Znaczna część elewacji budynków ocieplonych kilka lub kilkanaście lat temu metodą bezspoinową (obecnie nazywaną systemem ETICS) wymaga dziś remontu. Dobrze jeśli przy okazji renowacji elewacji inwestor decyduje się również na docieplenie budynku. Jak wygląda praktyczna strona wykonania termomodernizacji przedstawiamy poniżej.
Docieplenie starych budynków jest potrzebne przede wszystkim ze względu na niewystarczająca izolacyjność przegrody budowlanej wynikająca z braku uregulowań prawnych dotyczących obliczania sezonowego zapotrzebowania na energię cieplną w okresie projektowania ocieplenia elewacji i/lub braku uwzględnienia zwrotu z inwestycji w dłuższym czasie. Drugim powodem dla którego większość starych budynków wymaga termomodernizacji jest zastosowanie materiałów wątpliwej jakości i/lub montaż przez wykonawców nieprzestrzegających reżimów technologicznych. Zastosowane np. na wykończenie fasady tynki akrylowe często odspajają się. Wadliwe tynki można wymienić, jednak warto przy okazji dokonać termomodernizacji fasady, gdyż bardzo często okazuje się, że koszt docieplenia istniejącego systemu ociepleniowego nieznacznie tylko przewyższa koszt wymiany wadliwego tynku.
Docieplenie istniejącego ocieplenia budynku
Jeśli elewacja ocieplona była wełną mineralną, w ramach docieplenia istniejącego ocieplenia należy również zastosować wełnę mineralną (ze względu na paroprzepuszczalność materiału izolacyjnego). Należy uwzględnić obciążenie ciężarem własnym materiału izolacyjnego oraz siłę ssania wiatru. Zastosowanie wełny mineralnej o niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła λ pozwala zmniejszyć grubość izolacji. Obecnie najniższa wartość λ z dostępnych na rynku produktów stosowanych w technologii ETICS wynosi 0,036 W/mK – jest to parametr wełny Fasoterm TF Profi.
Z punktu widzenia przepisów projektujący docieplenie ocieplenia z użyciem wełny mineralnej nie jest ograniczony maksymalną grubością zastosowanej izolacji (ze względu na odporność ogniową fasady). Jedyne ograniczenia, jakie może napotkać projektant (dotyczące również styropianu), to maksymalna dostępna długość łączników mechanicznych z trzpieniem metalowym. Dostępne badania ogniowe pokazują, iż hybryda systemu ociepleniowego w postaci izolacji ze styropianu, którego zewnętrzną część wykończono wełną mineralną, uzyskuje wyższą klasę reakcji na ogień niż styropian. Warto zauważyć, że decydując się na docieplenie wełną mineralną ocieplenia wykonanego na bazie styropianu, można podnieść nie tylko parametry izolacyjne fasady, lecz także jej odporność ogniową.
W przypadku docieplania styropianem fasady ocieplonej wcześniej za pomocą styropianu należy uwzględnić łączną grubość wszystkich warstw styropianu i sprawdzić, czy dany system pozwala zastosować uzyskaną grubość styropianu ze względu na klasyfikację systemu w zakresie rozprzestrzeniania ognia. Rozwiązaniem stosowanym do wyrównania powierzchni ścian przed wykonaniem pierwotnego ocieplenia jest podklejanie nierówności styropianem. Używając styropianu do docieplania wykonanego wcześniej systemu opartego na styropianie, koniecznie trzeba uwzględnić wszystkie warstwy styropianu istniejące i projektowane na fasadzie. Nie należy także zapominać o oporze dyfuzyjnym wszystkich warstw systemu, w tym często dwóch warstw tynku akrylowego.
Przygotowanie podłoża przed dociepleniem
Projekt docieplenia systemu wykonanego w technologii ETICS powinien uwzględnić w pierwszej kolejności sprawdzenie stanu podłoża oraz przyczepności międzywarstwowej systemu ociepleniowego. Najdokładniejsza metoda to wykonanie prób za pomocą urządzenia Pull-Off, co pozwala na określenie m.in. stanu powierzchni ocieplanej i, co najważniejsze, min. wytrzymałości w całym układzie warstw. Często tynk cienkowarstwowy wydaje się zwartym i nośnym materiałem, natomiast po dokładnym badaniu okazuje się, że odspojenie następuje na styku tynku z warstwą zbrojoną systemu ociepleniowego. Przed wykonaniem prac niezbędną czynnością jest przygotowanie podłoża, umycie i usunięcie powłoki antyadhezyjnej – agresji mikrobiologicznej, graffiti itp.
Uwagi projektowo-wykonawcze do docieplania elewacji
Zważywszy na niestandardową aplikację systemu ociepleniowego na stosunkowo słabym podłożu, jakim jest system ociepleniowy w technologii ETICS, niezbędne jest mocowanie mechaniczne docieplenia. Zawsze musi być ono wykonane z użyciem kołków z trzpieniem metalowym. Warto przy realizacji prac dociepleniowych analizować trendy długookresowe, aby nie popełnić wcześniejszych błędów.
Istotne jest skalkulowanie oporu cieplnego ścian zewnętrznych w taki sposób, by dawały wymierne oszczędności przy znacznym wzroście kosztów energii. Grubość izolacji dla domów niskoenergetycznych standardowo wynosi 25 cm (z zastosowaniem np. Fasoterm TF Profi), przy domach pasywnych jest znacznie większa. Należy unikać rozwiązań, których zastosowanie spowoduje w przyszłości konieczność kolejnej termomodernizacji.
