Ocieplanie budynku. Kolejność prac przy ocieplaniu budynku. Jak je wykonać poprawnie?
System ocieplania budynku (ETISC) ma 2 zadania: nadać elewacjom estetyczny wygląd oraz zapewnić skuteczną izolacyjność termiczną. Przy ocieplaniu budynku ważny jest każdy etap prac. Błąd popełniony na jednym z nich może mieć poważne konsekwencje dla całego systemu.
Jakość wykonania systemu ociepleniowego bezpośrednio wpływa na trwałość budowli oraz okres jej eksploatacji. Zgodnie z wymaganiami UEAtc, system ocieplania budynku ETICS powinien zachować swoje właściwości użytkowe (tj. stabilność właściwości termoizolacyjnych, zachowanie wobec ognia, wodoszczelność, odporność na działanie temperatury, UV czy ruchy bryły budynku) przez minimum 30 lat (wartości ww. parametrów muszą pozostawać w granicach założonych wartości początkowych). Wpływ na to ma nie tylko jakość użytych materiałów, ale w dużej mierze sposób ocieplania budynku – prowadzenie każdego etapu prac ściśle według instrukcji producenta.
ETICS czyli zespolony system izolacji cieplnej ścian zewnętrznych, to kompletny zestaw wyrobów składający się z odpowiedniego rodzaju płyt termoizolacyjnych, zaprawy do ich przyklejenia, łączników mechanicznych, warstwy zbrojonej (siatka zbrojąca i masa szpachlowo-klejowa) oraz z wyprawy tynkarskiej (w zależności od systemodawcy – z podkładem pod tynki lub bez). Prawidłowe ocieplenie ścian zewnętrznych wymaga zastosowania kompletnego systemu ETICS pochodzącego od jednego producenta. System musi mieć odpowiednie dokumenty odniesienia dopuszczające do obrotu (europejską lub krajową ocenę techniczną), uzyskane dla określonego układu elementów oraz sprawdzonego w badaniach laboratoryjnych pod kątem wymagań technicznych i użytkowych.
Ocieplanie budynku - etapy prac
Prace nad termomodernizacją należy rozpocząć od projektu samego ocieplenia i dopasowania go do danego budynku. Projektant powinien określić i dobrać wszystkie elementy systemu, w tym rodzaj i grubość materiału izolacyjnego, a także wyprawę tynkarską do wykończenia elewacji budynku. W projekcie trzeba też opisać sposób ocieplania budynku - montażu systemu ETICS.
Prace ociepleniowe powinno się prowadzić przy sprzyjających warunkach atmosferycznych. Dla prawidłowego przebiegu tego procesu istotne są zwłaszcza dodatnie temperatury, ale też odpowiednie warunki cieplno-wilgotnościowe. Przy nieprzewidywalnej, zmiennej pogodzie również można bezpiecznie ocieplać budynki - prace trzeba jednak prowadzić według określonych zasad, które pozwolą ograniczyć wpływ niekorzystnych warunków atmosferycznych.
1. Ocieplanie budynku - przygotowanie podłoża
Wstępnym, ale jednocześnie bardzo ważnym etapem jest ocena stanu istniejącego podłoża, a następnie właściwe jego przygotowanie. W przypadku nowych i nieotynkowanych ścian zazwyczaj można bezpośrednio przystąpić do przyklejania płyt termoizolacyjnych bez żadnych czynności przygotowawczych. Wyjątkiem są podłoża bardzo nasiąkliwe, np. nieotynkowane mury z bloczków gazobetonowych czy silikatowych, które należy zagruntować. W pozostałych przypadkach powierzchnia powinna być oczyszczona z zabrudzeń, kurzu i wszelkich substancji zmniejszających przyczepność (takich jak tłuszcze, bitumy czy pyły). Przy ocieplaniu budynku podłoże musi być nośne (min. 0,08 MPa), zwarte, suche i wolne od porażeń mikrobiologicznych. Uszkodzone tynki należy usunąć. Miejsca zawilgocone (po usunięciu przyczyn zawilgocenia) czyści się, a następnie zabezpiecza preparatem grzybobójczym.
Standardową czynnością przygotowawczą jest dokładne umycie elewacji myjką wysokociśnieniową. Ubytki i nierówności podłoża większe niż 10 mm należy zaszpachlować. Należy również zdemontować istniejące obróbki blacharskie i inne elementy na elewacji, które mogą utrudnić prace.
2. Ocieplanie budynku - wyznaczenie poziomu startowego
Przed montażem listwy cokołowej należy dokładnie wyznaczyć jej wysokość nad poziomem gruntu, np. za pomocą poziomicy laserowej. Mocuje się ją kołkami rozporowymi (min. 3 łączniki na metr), a miedzy sobą ‒ specjalnymi klipsami montażowymi, co ułatwia wypoziomowanie profilu (należy zostawić miedzy nimi szczelinę ok. 2−3 mm, pozwalającą na swobodną pracę). Nierówności ścian niweluje się przy pomocy podkładek dystansowych.
3. Przyklejanie płyt izolacyjnych
Zaprawę do przyklejania trzeba przygotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu, należy również przestrzegać czasu, w którym należy zużyć przygotowaną masę. Na styropian zaprawę nakłada się metodą obwodowo-punktową (po obwodzie pasy ok. 3-4 cm, a w środku ‒ 3 do 6 równomiernie rozłożonych placków o śr. ok. 8 cm), tak aby uzyskać co najmniej 40% efektywnej powierzchni przyklejenia płyt do podłoża. Mocowanie wełny mineralnej wymaga wstępnego szpachlowania powierzchni płyty. Cienką warstwę gotowej zaprawy należy wetrzeć w miejscach, w których nakładany będzie właściwy klej. Następnie należy nanieść równomiernie zaprawę klejową po obwodzie pasami o szerokości ok. 7 cm , natomiast w punktach – ok. 15 cm. Jeżeli do ocieplania budynku będzie wykorzystana wełna lamelowa, zaleca się stosować metodę grzebieniową. W pierwszym etapie należy wstępnie przeszpachlować klejem całą powierzchnię płyty płaską stroną metalowej pacy, a następnie nanieść równomiernie klej na tą samą powierzchnię pacą zębatą 12x12 cm.
Płyty termoizolacyjne mocuje się ściśle jedna przy drugiej, zaczynając od profilu cokołowego. Układa się je na tzw. mijankę ‒ z przesunięciem spoin pionowych płyt względem siebie minimum 15 cm. Jedynie w narożach okien oraz innych otworów w elewacji trzeba je instalować w taki sposób, aby nie stykały się ze sobą. Podczas prac regularnie należy sprawdzać poziom, pion i płaszczyznę powierzchni. Po około trzech dniach od przyklejenia płyt styropianowych powinno się dokładnie wyrównać powierzchnię, przecierając ją pacą obłożoną grubym papierem ściernym lub szorstką metalową pacą („tarką”).
Wszelkie dylatacje znajdujące się w murze powinny znaleźć swoje dokładne odzwierciedlenie w warstwie ocieplenia. W tych miejscach należy zostawić przerwy w płytach materiału termoizolacyjnego, a następnie wypełnić je elastycznymi profilami dylatacyjnymi.
4. Rozmieszczenie łączników mechanicznych przy ocieplaniu budynku
Liczbę, rodzaj, długość i sposób rozmieszczenia łączników mechanicznych określa projekt techniczny. Zwykle przyjmuje się 4–6 szt/m², a w strefach narożnikowych budynków 8 szt/m². Mocuje się je metodą powierzchniową lub zagłębioną z zaślepką z materiału izolacyjnego. Łączniki mechaniczne można osadzać min. po 48 h od przyklejenia płyt termoizolacyjnych.
5. Montaż warstwy zbrojonej
Wszystkie krawędzie naroży budynku (ścian) oraz otworów okiennych, drzwiowych itp. powinny być zabezpieczone poprzez wklejenie specjalnych profili. Dodatkowo, w celu ochrony przed zwiększonymi naprężeniami, powyżej i poniżej otworów (np. drzwiowych i okiennych), należy wkleić pod kątem 45º pasy siatki z włókna szklanego, co pozwoli wyeliminować naprężenia, które mogą prowadzić do spękań. W celu wykonania warstwy zbrojonej należy siatkę zbrojącą zatopić w zaprawie klejącej, którą najpierw nanosi się równomiernie na płyty izolacyjne (najlepiej za pomocą pacy zębatej 6-12 mm). Następnie szpachluje się całą powierzchnię aż stanie się gładka. Siatka zbrojąca musi być układana na zakład (mini. 10 cm) i w całości zatopiona w kleju. Grubość warstwy zbrojonej po wyschnięciu powinna być zgodna z zaleceniami producenta systemu.
6. Nakładanie wyprawy tynkarskiej
Jej zadaniem jest zabezpieczenie ocieplenia przed wpływem warunków atmosferycznych i uszkodzeń mechanicznych. Tynk cienkowarstwowy z reguły można nakładać po ok. trzech dniach od wykonania warstwy zbrojonej. W zależności od wybranego systemu, a co za tym idzie, od zaleceń producenta, zaleca się gruntowanie powierzchni. Masy tynkarskie należy rozprowadzać równomiernie na grubość ziarna za pomocą metalowej pacy. Wybraną fakturę tynków zewnętrznych uzyskuje się za pomocą packi z tworzywa sztucznego. W zależności od produktu istnieje możliwość aplikacji mechanicznej.
Prowadząc prace tynkarskie, nie należy ich przerywać, nakładając produkt na jednej płaszczyźnie (np. cała ściana), ponieważ może to skutkować różnicą np. w odcieniu tynku po wyschnięciu. Jeżeli w projekcie zostały wydzielone powierzchnie o różnych kolorach bądź fakturach, należy je wykonać w odrębnych cyklach, wydzielając je przy pomocy np. taśm malarskich. Mineralne wyprawy tynkarskie zaleca się pokrywać farbą fasadową, zgodnie ze wskazaniami systemodawcy.
