Nadwiślański styl
Styl nadwiślański – jedna z polskich odmian neogotyku; propozycja stylu narodowego. Styl nadwiślański był alternatywą dla rozpowszechnionego zwłaszcza na Mazowszu na stylu wiślano-bałtyckiego. Władysław Łuszczkiewicz, historyk sztuki, konserwator i artysta w jednej osobie, ważna postać krakowskiego środowiska naukowego, w latach 80. XIX wieku za najbardziej rodzime i swoiste uznawał formy gotyku małopolskiego, wskazywał na nie jako punkt wyjściowy dla współczesnej mu architektury, zwłaszcza sakralnej. Sformułowanie koncepcji stylu nadwiślańskiego poprzedziły wieloletnie badania zabytków Krakowa i jego okolic. Badania prowadzone nad krakowską sztuką średniowieczną kazały krakowskiemu badaczowi wycofać się z opinii o bliskim związku sztuki Pomorza i Małopolski. Termin styl nadwiślański wprowadził Jan Sas Zubrzycki w latach 90. XIX wieku. Według założeń architekta, styl miał wyrażać nasz rys narodowy, potężny, śmiały i zgodny z usposobieniem słowiańskim (Sas-Zubrzycki Jan, Styl nadwiślański jako odcień sztuki średniowiecznej, Kraków 1910). Realizacją tych założeń był kościół św. Józefa na Podgórzu w Krakowie. Inne przykłady to kościoły parafialne w Cieklinie czy Ciężkowicach.Styl nadwiślański operował cięższymi, bardziej przysadzistymi bryłami niż styl wiślano-bałtycki, nawiązywał do gotyku, ale też architektury romańskiej, na elewacjach łączył cegłę i kamień dla bogatszego efektu dekoracyjnego.Alternatywną propozycją stylu narodowego był sformułowany przez Stanisława Witkiewicza styl zakopiański.
