Brutalizm

2014-12-31 13:48
Zaślepka Encyklopedii Architektury
Autor: Muratorplus

Brutalizm to jeden z nurtów modernizmu w architekturze XX wieku. Ukształtował się w końcu lat 40. XX wieku, rozwijał się do połowy lat 70. XX wieku. Nazwa utworzona została od francuskiego określenia surowego betonu z jego charakterystyczną powierzchnią, béton brut, terminu wykorzystywanego przez Le Corbusiera. Architekt wykorzystywał różnorodne faktury szalowanego betonu, traktując niejednolitą powierzchnię jako zaletę, a nie wadę. Brytyjski krytyk architektury Reyner Banham utworzył na tej podstawie termin „brutalizm”, opisujący nowy styl we współczesnej architekturze. Nowe określenie rozpropagowane zostało przez architektów Alison i Petera Smithsonów. Charakterystyczne dla prądu były surowość brył, wykorzystanie surowego, nie przesłoniętego tynkiem betonu na elewacjach i we wnętrzach, zachowanie śladów po szalunku i chropowatej powierzchni materiału. Bryły budynków są w związku z tym zazwyczaj optycznie ciężkie, surowe w wyrazie, monumentalne, architekci podkreślają elementy strukturalne i funkcjonalne obiektów. Niekiedy takie części budynku jak klatki schodowe czy korytarze wyprowadzone są poza główną bryłę, a cała forma ma rzeźbiarski charakter. Kierunek uważany jest za reakcję na styl międzynarodowy i typowe dla modernizmu estetyczne, białe bryły budynków, chłodne w wyrazie i pozbawione indywidualności. Za ojca tego kierunku w architekturze XX wieku uważany jest Le Corbusier, projektant m.in. Jednostki Mieszkalnej z 1952 roku (Unité d'Habitation). Na rozwój brutalizmu wpłynął również minimalizm Miesa van der Rohe.Do najwcześniej zrealizowanych przykładów brutalizmu należy szkoła w Hunstanton w Anglii projektu Petera i Alison Smithsonów w 1949. Architekci wyeksponowali stalową konstrukcję bryły, podobnie jak belki stropowe i przewody instalacyjne.W latach 50. brutalizm zyskał popularność, w stylu tym wznoszono budynki mieszkalne i gmachy rządowe, zarówno w Europie Zachodniej (Wielka Brytania, Francja), jak i w krajach bloku wschodniego (Czechosłowacja, Bułgaria, ZSRR).   Przedstawiciele kierunku: Ernő Goldfinger (Balfron Tower i Trellick Tower), Paul Rudolph, Ralph Rapson, Walter Netsch, Clorindo Testa i inni.

Brutalizm w Polsce

Za jeden z najlepszych przykładów brutalizmu w Polsce uważany był budynek dworca kolejowego w Katowicach ze słynnymi „kielichami”, wyburzony w latach 2010-2011 mimo sprzeciwu wielu przedstawicieli środowiska architektonicznego - więcej o katowickim dworcu >>. Do zachowanych obiektów należy Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki” w Krakowie.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej