Bastion

2014-01-08 13:00
Jeden z zachowanych bastionów obronnych w Zamościu. Znajduje się tu szlak turystyczny
Autor: MaKa / Wikimedia Commons Jeden z zachowanych bastionów obronnych w Zamościu. Znajduje się tu szlak turystyczny

Bastion, nazywany dawniej także beluardą lub bulwarem, był od XVI do XIX wieku najbardziej charakterystycznym elementem fortyfikacji. Tzw. narys bastionowy to system obronny rozwinięty w związku z rosnącą rolą broni palnej. Coraz silniejsza artyleria sprawiła, że średniowieczne rozwiązania stosowane w architekturze militarnej przestały być wystarczające. Bastiony pozwalały na skuteczniejszy ostrzał w różnych kierunkach, także wzdłuż murów twierdzy – w odróżnieniu od budowli obronnych na planie np. prostokąta. Bastiony budowano na wysuniętych narożnikach twierdz o różnych kształtach, głownie na planie trójkąta i pięcioboku.

Budowa bastionu

Najdalej wysunięte boki bastionu składają się na narożnik – węgło. Poszczególne bastiony twierdzy połączone były kurtynami, czyli wałem ziemnym lub murem. Strona zewnętrzna, tj. skierowana w kierunku to czoło bastionu, ściany boczne to barki, zaś połączenie bastionu z twierdzą nazywa się szyją.

Bastion – historia i rozwój

Bastiony pojawiły się w architekturze militarnej w XVI stuleciu, stopniowo powstawały coraz bardziej złożone formy i układy bastionów, doskonalej zabezpieczające twierdze przed atakiem. Wprowadzano także dodatkowe dzieła obronne. W odróżnieniu od wcześniej stosowanej bastei, bastion nie miał tzw. martwego pola, czyli obszaru, którego obrońcy nie mogli pokryć ogniem. W XVII wieku barki przy szyi bastionu zostały cofnięte, natomiast czoła zaokrąglono i dodatkowo umacniano. Orilion (ucho), czyli niewielki występ, dawał dodatkowe pole do strzału. Rozwój artylerii sprawił, że dawne mury przestały dawać wystarczającą ochronę. Coraz częściej zastępowane były niższymi umocnieniami z ziemnym nasypem, lepiej chroniącym przed ostrzałem. W niskie umocnienia trudniej było trafić. Nisko umieszczone bastiony najczęściej budowano jako pełne. Dodatkowo wyposażano je nadszaniec (kawalier), dogodny punkt obserwacyjny i stanowisko ogniowe. Na ich szczycie bastionu albo w podziemnych kazamatach umieszczano artylerię. Dokoła bastionów biegły często pomocnicze umocnienia – rowy, fosy, chroniące przed atakiem piechoty. W XVIII wieku coraz częściej przed wałem umieszczano dodatkowe dzieła obronne – kaponiery, półksiężyce i inne.Szkoły fortyfikacji, stosujące narys bastionowy, to kolejno: szkoła starowłoska, szkoła nowowłoska, szkoła holenderska, system Vaubana.  Powiązane hasła: barbakan

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej