Wzrost opóźnień w płatnościach – 3 sposoby na przetrwanie i utrzymanie płynności finansowej
Opóźnienia płatności dotyczą nawet 62% przedsiębiorstw – podaje Coface w wynikach badania przeprowadzonego w 2022 roku. Średnie opóźnienie w płatnościach na rynku wynosi 60 dni. Problem ten dotyczy też branży budowlanej, w której odnotowuje się największy odsetek płatności przeterminowanych powyżej 180 dni. Rynek przewiduje dalsze wzrosty przeterminowań. Rekordowo niski poziom inwestycji w PKB (ok. 15 proc.), rosnące ceny energii i materiałów budowlanych, brak rąk do pracy i wzrost kosztów pracowniczych dodatkowo utrudniają funkcjonowanie firm budowlanych. Na rynku, który charakteryzuje się bardzo długimi standardowymi terminami płatności (nawet do 120 dni), brak terminowej płatności jednego kontrahenta może skończyć się lawiną zatorów płatniczych. Co zrobić, aby nie dać się jej ponieść? Jak zachować stabilność biznesu, pomimo wielu trudności, które dotykają „budowlankę”?
1. Korzystaj ze zróżnicowanych źródeł finansowania obrotowego
Brak gotówki, to brak możliwości podjęcia realizacji kolejnego zlecenia, a to już prosta droga do niższych zysków i marży. Dostęp do kredytów obrotowych w bankach jest ostatnio ograniczony, a przyznawane limity mogą nie być wystarczające. Dlatego warto zacząć korzystać z innych źródeł finansowania, takich jak zewnętrzne dyskonto (faktoring). Faktoring pozwala na uzyskanie pieniędzy z faktury od razu po jej wystawieniu, bez konieczności oczekiwania na płatność od kontrahenta. Przelew kwoty widniejącej na fakturze wykonuje faktor, który następnie uzyskuje zapłatę bezpośrednio od zleceniodawcy – w określonym terminie płatności. Faktoring może dotyczyć wszystkich faktur wystawianych na danego odbiorcę (wtedy najlepiej korzystać z niego w stałej umowie, bo jest taniej). Można też finansować pojedyncze faktury, raz na jakiś czas. Faktoring pozwala na utrzymanie stabilnego poziomu gotówki, a co za tym idzie – rozwijać biznes, pomimo trudnej sytuacji makroekonomicznej. Faktoring w stałej umowie może też zawierać ubezpieczenie należności (warto sprawdzić czy jest ono bezpłatne), które chroni przed ryzykiem niewypłacalności kontrahenta.
Innym sposobem na szybki dostęp do gotówki są coraz bardziej powszechne płatności odroczone w hurtowniach internetowych i platformach marketplace online. Przedsiębiorca może zamówić towar i zapłacić za niego po upływie 14, 30 lub nawet 60 dni. Bardzo często krótszy okres finansowania jest proponowany bez opłat. Płatności odroczone dla biznesu lub płatności ratalne tworzy na przykład PragmaGO - instytucja finansowa, oferująca usługi finansowe dla przedsiębiorców. Można z nich korzystać m.in. na platformie 3W, HurtON, TIM, czy też na Allegro (usługa Allegro Pay Business). W przypadku Allegro limit zakupowy wynosi nawet 50 tys. zł, a pierwsze 30 dni odroczenia płatności jest bezpłatne. W ten sposób można kupować online na firmę i opłacać zakupy np. dopiero po otrzymaniu zapłaty za realizację zamówienia. To też sposób na zakup towaru na zapas, np. wtedy, kiedy jest dostępny w promocyjnej cenie lub po prostu w celu zabezpieczenia się przed wzrostem cen.
2. Sprawdzaj kontrahentów
Rozpoczynając współpracę z nowym kontrahentem, warto zebrać informacje o kondycji jego biznesu. Brak zapłaty za wykonaną pracę to nie tylko strata zysków, ale też brak możliwości odzyskania poniesionych kosztów. A niewypłacalnych firm przybywa w zastraszającym tempie, bo aż 40% rocznie. Jak sprawdzić wiarygodność zleceniodawcy? Jeżeli jest nim przedsiębiorstwo, można zlecić jego analizę w KRD, sprawdzić wpisy do KRS, CEiDG, BIK, czy białą listę podatników VAT. Warto też wykorzystać kontakty w branży i pozyskać opinię o danej firmie od innych przedsiębiorców, którzy mieli okazję z nią współpracować. Korzystanie z faktoringu z ubezpieczeniem należności również zmniejsza ryzyko podjęcia współpracy z „niepewnym” kontrahentem.
„Ubezpieczyciel dokonuje oceny i analizy odbiorców współpracujących z ubiegającym się o reasekurację przedsiębiorcą. Na tej podstawie ustala limity kredytowe, do wysokości których zapewniona będzie ochrona ubezpieczonego. Ubezpieczyciel prowadzi również bieżący monitoring kontrahenta. Dzięki temu może szybko wskazać przedsiębiorcy, który partner biznesowy zaczyna mieć problemy z wypłacalnością i należy np. ograniczyć zawieranie z nim transakcji” – mówi Łukasz Ramczewski, Wiceprezes Zarządu PragmaGO.
3. Pamiętaj o zapisach w kontrakcie, które umożliwią waloryzację wyceny
W obecnej sytuacji makroekonomicznej bardzo trudno przewidzieć czy uda się uzyskać zakładaną marżę. Fluktuacje cen oraz kosztów zatrudnienia pracowników sprawiają, że wydatki w trakcie realizacji zlecenia mogą znacznie wzrosnąć, a zakładana na początku marża – zmaleć. Można się przed tym uchronić, stosując odpowiednie zapisy w kontrakcie. W przypadku zamówień publicznych, stosowanie zapisów o waloryzacji jest obowiązkowe. W ten sposób poziom wynagrodzenia wykonawców i podwykonawców jest w pewnym stopniu zabezpieczony. W przypadku przedsiębiorstw niezwiązanych z sektorem publicznym, zapisy waloryzacyjne również są możliwe. Warto o tym pamiętać podczas negocjacji zakresu umowy. Klauzule waloryzacyjne mogą w pewnym stopniu niwelować negatywne skutki inflacji.
Co dalej z branżą budowlaną?
Według analityków inflacja zacznie spadać dopiero w drugiej połowie roku. Należy natomiast pamiętać, że niższe tempo inflacji nie jest równoznaczne ze spadkiem cen, a jedynie ich wolniejszym wzrostem. W dalszym ciągu można się spodziewać mniejszej ilości zleceń z powodu wysokich stóp procentowych i ograniczonej akcji kredytowej. Utrudnieniem jest też przedłużający się konflikt zbrojny w Ukrainie, który powoduje problemy z pozyskaniem pracowników. Przedsiębiorcy czekają też na uruchomienie funduszy z KPO oraz zmiany w prawie budowlanym i ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym, które mają ułatwić przeprowadzanie inwestycji.
„Budowlanka” musi więc nastawić się na wdrożenie rozwiązań, które pomogą w przetrwaniu tego trudnego czasu. Szczególnie istotne jest zabezpieczanie się przed zatorami płatniczymi i dostęp do gotówki, w czym pomóc może wspomniany wcześniej faktoring, czy korzystanie z płatności odroczonych podczas zakupów towarów online. Warto poświęcić czas na sprawdzenie sytuacji kontrahenta, rozważyć skorzystanie z ubezpieczenia należności, aby zabezpieczyć się przed jego niewypłacalnością. Kolejnym zabezpieczeniem przed utratą marży może być stosowanie zapisów o waloryzacji wyceny w umowach i kontraktach.
