Osuszanie budynków. Która metoda osuszania budynków jest najbardziej skuteczna?

Osuszanie budynków polega na zmniejszeniu poziomu zawilgocenia ścian, aby umożliwić właściwą eksploatację obiektów. Dostępnych jest wiele metod osuszania budynków - od naturalnych po te, wykorzystujące interferencje magnetyczne. Która metoda osuszania jest najbardziej skuteczna? Jakie błędy powtarzają się podczas osuszania budynków?

Spis treści

1. Zasady postępowania przy osuszaniu zawilgoconych budynków
2. Naturalne osuszanie budynków
3. Osuszanie budynków za pomocą środka higroskopijnego
4. Osuszanie budynków nieinwazyjne
5. Osuszanie budynków za pomocą nagrzewnic
6. Osuszanie budynków metodą kondensacyjnych osuszaczy powietrza
7. Osuszanie budynków metodami absorpcyjnymi
8. Osuszanie budynków metodą termoiniekcji
9. Osuszanie budynków metodą mikrofalową
10. Osuszanie budynków z wykorzystaniem otworów Knappena
11. Która metoda osuszania budynków jest najbardziej skuteczna?
12. Zastosowanie urządzeń wykorzystujących interferencje magnetyczne przy osuszaniu budynków
13. Osuszanie przegród drewnianych
14. Najczęstsze błędy przy osuszaniu budynków

Wykonanie przepon przeciwwilgociowych w budynkach jest jedną z metod ich zabezpieczania i może, ale nie musi, przyczynić się do zmniejszenia wilgotności murów.

Zasady postępowania przy osuszaniu zawilgoconych budynków

Warto pamiętać, iż podczas osuszania budynków trzeba przestrzegać kilku zasad. Należy do nich m.in. sporządzenie dokumentacji przed i powykonawczej, która powinna zawierać:

• ocenę stanu technicznego, dotyczącą istnienia lub jakości hydroizolacji budynku,
• ocenę przegród, uwzględniającą ich geometrię, stan techniczny, rodzaj materiałów, z jakich zostały wykonane, oraz stopień zawilgocenia,
• dobór metody pozwalającej na trwałe zmniejszenie zawilgocenia wraz z podaniem zaleceń zrealizowania prac towarzyszących, takich jak: reprofilacja terenu, docieplenie budynku, ewentualne wykonanie drenażu, wymiana gruntu itd.,
• przeprowadzenie pomiarów zawilgocenia ścian przed i po zakończeniu prac oraz po upływie jednego roku, a następnie trzech lat.

Naturalne osuszanie budynków

Odnosi się głównie do przegród, które uległy awarii lub zalaniu po powodzi, a mają sprawne izolacje przeciwwilgociowe lub izolacje przeciwwodne. Skuteczność naturalnego osuszania budynków zależy w istotny sposób od prędkości przepływu powietrza przy osuszanej powierzchni. Można ją poprawić za pomocą dmuchaw, wentylatorów lub wytworzenia przeciągu, a także poprzez zmniejszenie wilgotności względnej powietrza przy przegrodzie oraz podniesienie temperatury powierzchni przegrody w stosunku do temperatury otoczenia. Etapy naturalnego wysychania budynków:

• zachodzące na powierzchni ściany,
• konwekcyjno-dyfuzyjny transport wilgoci,
• dyfuzyjny mechanizm transportu (dyfuzja objętościowa i powierzchniowa) w sieci kapilar.

Pierwszy etap osuszania budynków polega na odprowadzeniu wody z powierzchni ściany. Jego tempo zależy przede wszystkim od różnicy prężności pary wodnej na powierzchni przegrody i z dala od niej oraz od współczynnika przejmowania masy z powierzchni przegrody. Przy sprzyjających warunkach okres ten wynosi zazwyczaj od 20 do 30 dni. Na tym etapie następuje przesuwanie się granicy strefy zawilgocenia w głąb przegrody. Kolejne, których zadaniem jest usuwanie wody zalegającej w głębi muru, zależą przede wszystkim od jego budowy (opór dyfuzyjny poszczególnych warstw), jak i geometrii.

Przybliżony czas naturalnego suszenia: t = a · d²; gdzie:

t – czas osuszania muru do poziomu wilgotności równowagowej [doba],

d – wymiar charakterystyczny przegrody równy największej odległości, na której musi przemieszczać się wilgoć z jej wnętrza do powierzchni; w przypadku wysychania na obie strony przegrody jest równy połowie grubości muru [cm], a – współczynnik przewodności wilgoci zależny od własności materiału i stopnia zawilgocenia [doba/cm²].

Czas wysychania muru o grubości 1,5 cegły wynosi ok. 170 dni, natomiast takiego samego muru z żużlobetonu ok. 680 dni. Ponieważ w lecie następuje spadek wilgotności muru o ok. 1,5% miesięcznie, a w okresie jesienno-zimowym proces osuszania naturalnego praktycznie ustaje, można przyjąć, iż na doprowadzenie do stanu powietrzno-suchego przegrody ceramicznej o grubości 2 cegieł potrzeba ok. 1000 dni. Należy podkreślić, że duże zawilgocenie przegród ceramicznych powoduje zwiększenie zużycia ciepła w sezonie grzewczym, gdyż współczynnik przewodnictwa cieplnego dla muru suchego wynosi 0,85 W/(mK), a dla zawilgoconego powyżej 15% w skali wilgotności masowej – 1,9 W/(mK).

Osuszanie budynków za pomocą środka higroskopijnego

Ta metoda osuszania budynków polega na umieszczeniu w nawierconych wcześniej otworach perforowanych woreczków zawierających związki chemiczne o dużej absorpcji wilgoci. Wymienia się je po upływie ok. jednego miesiąca – jest to bowiem czas wystarczający, aby absorber wchłonął wilgoć. Ze względu na swoją pracochłonność metoda ta stosowana jest głównie w konserwacji zabytków nieruchomych.

Osuszanie budynków nieinwazyjne

Do sposobów nieinwazyjnego osuszania w budynkach zalanych lub zawilgoconych technologicznie ścian należy podwyższenie temperatury przegród (najczęściej poprzez podniesienie temperatury powietrza w pomieszczeniu), z jednoczesnym wymuszeniem ruchu powietrza. Metoda ta jest najprostsza i nadaje się jedynie do przesuszenia cienkich ścian o niewielkim stopniu początkowego zawilgocenia.

Osuszanie budynków za pomocą nagrzewnic

Do osuszania gorącym powietrzem stosuje się nagrzewnice elektryczne, olejowe lub nagrzewnice gazowe, które gwarantują przepływ powietrza w granicach 260–840 m³/h i temperaturę wydmuchiwanego powietrza na poziomie 50–250°C. Osuszanie za pomocą nagrzewnic polega na ogrzaniu powietrza wewnątrz pomieszczeń do temperatury kilkudziesięciu stopni. Wówczas następuje wzmożone odparowywanie wilgoci z warstw powierzchniowych muru. Zaś powstającą parę wodną usuwa się z wnętrza, stosując naturalne wietrzenie lub wentylatory mechaniczne. Pomimo że możliwości regulacji temperaturowej nagrzewnic są szerokie, z doświadczeń wynika, że podgrzewanie powietrza w pomieszczeniach z wyprawami tynkarskimi do temperatury przekraczającej 80ºC może spowodować zarysowania na tynkach. Ponadto tworzą się niesprzyjające warunki do oddawania wilgoci, gdyż przypowierzchniowe warstwy wewnętrzne nagrzewają się szybciej do wyższej temperatury niż te położone w głębi i na zewnątrz muru. Występuje więc niekorzystny gradient temperatury i ciśnienia pary wodnej, skierowany od środka na zewnątrz przegrody. W przypadku murów grubych lub o dużym oporze dyfuzyjnym warstwy zewnętrznej, tylko część wilgoci wyparowuje z powierzchni wewnętrznej ściany do powietrza znajdującego się w pomieszczeniu. Natomiast duża część transportowana jest z wewnętrznych warstw przypowierzchniowych w głąb muru. W wyniku stosowania tej metody często zachodzi tylko pozorne osuszenie warstw muru położonych przy wewnętrznej powierzchni ściany.

Po zakończeniu procesu suszenia część wilgoci przetransportowana wcześniej w głąb muru wraca na powierzchnię wewnętrzną ściany w wyniku działania sił kapilarnych i zmiany gradientu temperatury. W celu zwiększenia efektu osuszania niektóre firmy stosujące nagrzewnice ogrzewają powietrze do maksymalnej temperatury przez długi czas, w trakcie którego następuje również nagrzanie murów. Po wyłączeniu urządzeń powietrze wewnątrz pomieszczeń schładzane jest przez intensywne wietrzenie. W tym przypadku nagrzany mur łatwiej wysycha, gdyż gradient temperatury i ciśnienia pary wodnej zostaje skierowany od środka muru do jego powierzchni. Dobrym rozwiązaniem diagnostycznym podczas suszenia grubych murów jest częste przeprowadzanie wgłębnego pomiaru stopnia zawilgocenia przegrody.

Osuszanie budynków metodą kondensacyjnych osuszaczy powietrza

Metoda została opracowana głównie przez firmy skandynawskie i amerykańskie, które obecnie dysponują najbardziej zaawansowanymi urządzeniami. Wilgotne powietrze z uszczelnionego uprzednio pomieszczenia wysysane jest przez wentylator i podawane na parownik. Nadmiar pary wodnej z powietrza zostaje zabrany w postaci kondensatu (wody) do zainstalowanego zbiornika, wyposażonego w pompkę, umożliwiającą odprowadzanie wody do kanalizacji. W metodzie tej wykorzystuje się zjawisko kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu w kontakcie z ciałami o temperaturze niższej niż temperatura punktu rosy. Zasadniczym elementem osuszaczy kondensacyjnych jest chłodzony skraplacz o dużej powierzchni, na który nadmuchiwane jest wilgotne powietrze z osuszanego pomieszczenia. Skraplająca się woda gromadzi się w pojemniku, wymagającym okresowego opróżniania. Uzyskiwany w ten sposób spadek wilgotności względnej powietrza przyśpiesza parowanie i dyfuzję wilgoci z przegród. Osuszane powietrze krąży w obiegu zamkniętym. Parametry suszenia dobiera się tak, aby w ciągu godziny powietrze zawarte w pomieszczeniu „przeszło” przez osuszacz czterokrotnie. Energia zużywana przez urządzenie powoduje nieznaczny wzrost temperatury powietrza w pomieszczeniu. Osuszacze kondensacyjne działają skutecznie w szerokim zakresie temperatury, tj. od 0 do 40ºC, natomiast najkorzystniej działają w temperaturach od 20 do 25ºC. Wydajność osuszania jest tym większa, im wyższa jest zarówno wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu, jak i temperatura powietrza. Osuszacze kondensacyjne najefektywniej działają w zakresie 30–90% wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu, a przy niższej wyniki ich pracy mogą okazać się niezadowalające. Wydajność urządzeń tego typu jest zróżnicowana i przy ich małej mocy (2,5 kW) wynosi 5 dm3/dobę, a przy 90% wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu i mocy urządzenia 14 kW, osiąga 1600 dm3/dobę. Zatem wzrasta ona w wyższych temperaturach i przy większych wilgotnościach względnych powietrza. Osuszacze kondensacyjne mają funkcję automatycznego odszraniania, umożliwiającego całkowicie sprawne działanie urządzeń przy niskich temperaturach.

Opisana powyżej metoda służy przede wszystkim do poprawiania mikroklimatu wnętrz (często stosowana jest w archiwach) i pośrednio do osuszania samych ścian.

Osuszanie budynków metodami absorpcyjnymi

Osuszanie absorpcyjne to zjawisko fizyczne polegające na odbieraniu wody z materiałów przez otaczające je osuszone powietrze i doprowadzeniu ich do tzw. wilgotności sorpcyjnej (równowagowej). Metoda ta opiera się na założeniu, że poprzez znaczne wysuszenie powietrza w zawilgoconym obiekcie, mury zaczną stopniowo schnąć, oddając nadmiar wilgoci do pomieszczenia.

Zasada działania polega więc na pochłanianiu wody z zasysanego powietrza i, poprzez doprowadzenie do tzw. pasażu powietrznego, utworzeniu dwóch stref pracy – w jednej następuje absorpcja wody w obracającym się filtrze (średnio 10 razy na godzinę), a w drugiej regeneracja i aktywne osuszanie powietrza. Urządzenie to funkcjonuje bez komplikacji w temperaturach zarówno powyżej, jak i poniżej 0ºC. Wilgotne powietrze ze strefy regeneracji zostaje ochłodzone w kondensatorze, skąd odprowadzane jest do drenu. Następnie zostaje podgrzane, a proces regeneracji zakończony. Wytworzone suche powietrze w krótkim czasie pozwala na stworzenie korzystnych warunków, gwarantujących pewne oraz szybkie suszenie wybranych materiałów. Odpowiednie przemieszczanie powietrza w lokalu prowadzi do równomiernego i kontrolowanego procesu suszenia.

Metoda ta przynosi najlepsze efekty przy szczelnie zamkniętych pomieszczeniach. Przy lokalnym zawilgoceniu wnętrza można wykonać namiot foliowy, aby osuszanie prowadzić tylko w najbliższym obszarze mokrej powierzchni. Zarówno cały lokal, jak i poszczególne pomieszczenia mogą być używane i zamieszkiwane podczas procesu suszenia, co obniża dodatkowo koszty ewentualnego przestoju lub wyłączenia obiektu z działalności. W metodzie tej używane są osuszacze absorpcyjne, które mogą usunąć od kilku do ponad 1000 litrów wody na dobę. Nie ma limitów osuszanej powierzchni, natomiast najlepsze rezultaty uzyskuje się, gdy wilgotność względna we wnętrzu spadnie poniżej 30%.

Osuszanie budynków metodą termoiniekcji

W nawiercone rzędowo otwory hydrofobowe wprowadza się prętowe grzałki termowentylacyjne (najczęściej o średnicy od 16 do 22 mm), które dostarczają do przegrody suche powietrze o określonej temperaturze i przepływie, powodujące spadek jej wilgotności rzędu 3% na dobę. Po uzyskaniu wilgotności masowej w zakresie 3–6% w te same otwory wprowadza się ciśnieniowo środek hydrofobowy, najczęściej na bazie krzemianów metali alkalicznych. Suszenie, w zależności od początkowego zawilgocenia przegrody, jej geometrii oraz materiału, z jakiego została wykonana, trwa najczęściej od 2 do 7 dób, natomiast sam proces iniektowania powinien się rozpoczynać w momencie, gdy temperatura przegrody zaczyna opadać. Zmienia się wówczas ciśnienie parcjalne pary wodnej zawartej w kapilarach i proces iniekcji staje się bardziej efektywny. Odmianą klasycznej metody termoiniekcji jest naprzemienne suszenie oraz wypełnianie co drugiego otworu w przestrzeni strefy iniekcji. Ten sposób osuszania murów jest bardzo efektywny, natomiast obecnie rzadko się go stosuje z uwagi na zwiększone koszty wykonania.

Od pewnego czasu na rynku funkcjonuje metoda termoiniekcji parafinowej. Uzyskała ona aprobatę techniczną oraz certyfikat ITB. Aby jednak zapewnić szczelność blokady, podczas aplikacji iniektu wymaga użycia specjalistycznego sprzętu.

Osuszanie budynków metodą mikrofalową

Generatory stosowane w technice mikrofalowej służą do szybkiego suszenia wybranych fragmentów ścian, stropów lub posadzek. Metoda polega na wykorzystaniu w obszarze promieniowania mikrofalowego (od 300 MHz do 300 GHz) zjawiska zamiany energii pola elektromagnetycznego na cieplną w środowisku wilgotnym.

Energia mikrofalowa pojawia się w murach obiektu, dlatego że generator przystawiony do ściany, emitując szybkozmienne pole elektromagnetyczne, nie jest obojętny dla zawartej w kapilarach ścian wody. Pole o częstotliwości 2450 MHz powoduje, iż polarne cząstki H2O „rotują” w tej przestrzeni z podobną częstotliwością, powodując wzajemne tarcia, a tym samym podniesienie temperatury muru. Następuje to wprost proporcjonalnie do czasu trwania zabiegu. Odpowiednio zbudowana antena tubowa, która jest bezpośrednim emiterem fal elektromagnetycznych, jest tak skonstruowana, że rozkład temperatury wewnątrz muru sprzyja przenikaniu wilgoci również w kierunku nagrzewanej ściany.

Przy większych powierzchniach wymagających osuszenia stosuje się zestawy generatorów. Odpowiednio je przesuwając, można uzyskać właściwy poziom wilgotności nie tylko na powierzchni, ale również – a może przede wszystkim – w całej objętości ściany.

Zastosowanie tej metody wymaga opracowania projektu wykonawczego. Powinien on określać dokładny sposób obniżania poziomu zawilgocenia, a także niezbędne przerwy technologiczne potrzebne na wykonanie tej czynności. Ponadto w projekcie musi być zawarta informacja o wysokości temperatury, do której w jednym cyklu mogą być podgrzewane osuszane mury. Jest to konieczne, by nie doprowadzić do powstania naprężeń termicznych na styku zaprawy z cegłą, powodujących przekroczenie ich parametrów wytrzymałościowych, lub do destrukcji samej zaprawy. W przypadku przegród murowanych, ogrzewanych do temperatury nieprzekraczającej 120ºC, rozszerzalność matrycy wapiennej lub wapienno-cementowej jest podobna do tej, jaką cechuje się kruszywo zawarte w zaprawie. Zaś rozszerzalność liniowa jest porównywalna do charakterystycznej dla materiałów ceramicznych. Podgrzewanie zapraw budowlanych powyżej 120ºC powoduje ich destrukcję, także na skutek utraty wody związanej chemicznie. W warunkach budowy temperaturę muru najlepiej mierzyć termometrem bezkontaktowym na licu przegrody. Bezpieczny poziom, do jakiego zaleca się podgrzewać osuszaną ścianę, nie powinien przekraczać 80ºC.

Oprócz generatorów mikrofalowych z antenami tubowymi, powstały również urządzenia z antenami prętowymi, w których energia mikrofalowa rozkłada się bezpośrednio wokół otworu hydrofobowego.

Osuszanie budynków z wykorzystaniem otworów Knappena

Rzadko obecnie stosowana metoda osuszania budynków. Otwory trzeba wykonać od strony zewnętrznej ku górze. Ich średnica powinna wynosić 3–5 cm, a głębokość sięgać od 2/3 do 3/4 grubości muru. Tworzy się je w dwóch rzędach w układzie naprzemiennym. Dla ochrony otwory pokrywane są siatką z blachy nierdzewnej lub z tworzywa sztucznego. Bardziej zaawansowane rozwiązanie przewiduje kolankowe otwory (w przekroju L). Poniżej dolnego ich rzędu wykonuje się bruzdę, dającą możliwość elektrycznego połączenia spirali grzejnych. Całość podpina się do źródła prądu o napięciu 24 V. Rozwiązanie to pozwala na szybsze przechodzenie wody podciąganej kapilarnie w parę wodną i odprowadzenie jej w górną część otworu. Proces ten przyczynia się do znacznego zasolenia w strefie otworów.

Która metoda osuszania budynków jest najbardziej skuteczna?

Tam, gdzie istnieją sprawne izolacje przeciwwilgociowe, a mimo to występuje problem zawilgoconych ścian, na skutek awarii, powodzi czy stosowania mokrych procesów technologicznych, najlepiej sprawdzi się osuszanie budynków z jednoczesnym wykorzystaniem generatorów mikrofalowych oraz absorpcyjnych lub kondensacyjnych osuszaczy powietrza. Wytworzony przez generatory mikrofalowe gradient ciśnienia powoduje, iż woda z kapilar wypierana jest poza osuszany pas muru pod ciśnieniem wytwarzającej się pary wodnej. Powstałą na licu ściany wodę odbierają osuszacze absorpcyjne lub kondensacyjne.

Zastosowanie urządzeń wykorzystujących interferencje magnetyczne przy osuszaniu budynków

Nieinwazyjne osuszanie budynków metodą interferencji magnetycznej, inaczej zwaną magneto-kinetyczną, pozwala zabezpieczyć budynek przed podciąganiem kapilarnym wody z gruntu (wilgocią kapilarną). Wilgoć może być transportowana przez fundament, ścianę oraz tynk mający kontakt z gruntem lub przez nieodpowiednio izolowaną posadzkę, a także ściągana higroskopijnie z otoczenia i magazynowana, co ma bardzo negatywny wpływ na kondycję muru. Innym zagrożeniem jest wilgoć kondensacyjna, wiążąca się ze skraplaniem wody zawartej w powietrzu o wysokiej wilgotności względnej. W momencie instalacji systemu badana jest wysokość zawilgocenia muru metodą karbidową lub „in situ”, za pomocą wagosuszarki, w wyznaczonych punktach pomiarowych, w których następnie – po 6, 12 i 36 mies. od zainstalowania systemu, dokonywane będą pomiary kontrolne.

Metoda bazuje na opatentowanym w 1985 r., przez austriackiego naukowca inż. Wilhelma Mohorna, wynalazku, który wykorzystuje jako źródło energii naturalne pole magnetyczne Ziemi. System je przetwarza i generuje w sposób ciągły fale o charakterze grawomagnetycznym. Tak uformowane pole, o ściśle dobranej częstotliwości i amplitudzie, działa na swobodne jony znajdujące się w kapilarach i powoduje transport wilgoci do gruntu. Cofająca się woda usuwa z muru do 30% soli. Ma ona właściwości higroskopijne, dlatego po częściowym pozbyciu się jej walka z wodą w ścianach jest skuteczniejsza. Mur, znajdujący się w zasięgu pola magnetycznego, osuszany jest do poziomu gruntu. Po uzyskaniu naturalnego stanu zawilgocenia, tworzy się „izolacja pozioma”, która zabezpiecza ściany przed ponownym podciąganiem wilgoci. Wewnątrz budynku, na poziomie parteru, osuszone zostają ściany działowe i mury zewnętrzne. Zaś poniżej poziomu gruntu mury wewnętrzne do posadzki. Przy poprawnie wykonanej izolacji pionowej gwarantowane jest osuszenie fundamentów. Jeżeli nie ma izolacji pionowej bądź jest ona uszkodzona, wilgoć w murach zewnętrznych poniżej poziomu gruntu zostanie znacznie zredukowana.

Osuszanie przegród drewnianych

Drewno jest materiałem anizotropowym o złożonej budowie fizycznej i chemicznej. Jego właściwości znacznie różnią się w zależności od gatunku, a także siedliska, warunków wzrostu, wilgotności i położenia na pniu poszczególnych elementów. Pod wpływem modyfikacji warunków zewnętrznych zmienia się przede wszystkim wilgotność drewna, a w efekcie jego wymiary. Wynika to z jego kurczenia się lub pęcznienia, na które wpływ ma głównie budowa mikroskopowa i błony komórkowe. Nierównomierna kurczliwość poszczególnych składników anatomicznych powoduje zmiany o charakterze nieizotropowym. Powstałe w czasie wysychania drewna naprężenia desorpcyjne (skurczowe) skutkują relaksacjami, czyli zmianami naprężeń wewnętrznych, i pozostawiają po sobie trwałe odkształcenia. Zjawisko to sprawia, iż, w wyniku ponownego wzrostu wilgotności, drewno wykazuje mniejsze oznaki spęcznienia.

Podczas procesu suszenia wilgotność warstw przypowierzchniowych obniża się poniżej stanu pełnego nasycenia włókien. Wobec czego zaczynają się one kurczyć i napotykają opór warstw wewnętrznych o znacznie większej wilgotności. W wyniku tego procesu w tych pierwszych pojawiają się naprężenia rozciągające, a w drugich ściskające. Podczas dalszego suszenia wilgotność warstw wewnętrznych maleje i obserwujemy zmniejszanie się wartości naprężeń, aż do momentu, gdy warstwy te osiągną wymiar liniowy taki, jak przypowierzchniowe, wtedy następuje całkowity zanik naprężeń w elemencie. W celu zminimalizowania pęknięć związanych z desorpcją najlepsze rezultaty można uzyskać, stosując bardzo łagodne suszenie, czyli zachowując różnicę psychometryczną rzędu 1–2°C oraz prędkość powietrza 0,7–1,0 m/s. Nie należy doprowadzać do dobowego spadku wilgotności elementu o wartość większą niż 2%. Właściwe jest suszenie impulsowe, czyli z przerwami, wówczas gradient wilgoci z warstw wewnętrznych przemieszcza się ku przypowierzchniowym. Proces wysychania powinien być na bieżąco monitorowany.

Przy osuszaniu budynków drewnianych wykorzystuje się następujące urządzenia: osuszacze kondensacyjne i adsorpcyjne, nagrzewnice oraz tubowe generatory mikrofalowe. Prace przy takich budynkach kumulują w sobie wiele skomplikowanych i trudnych do rozwiązania kwestii technicznych. Naturalne właściwości drewna powodują wiele zagrożeń dla konstrukcji. Długotrwałe odziaływanie wilgoci skutkuje również zmianą kształtu i objętości elementów. W przegrodach pojawiają się następnie oznaki korozji biologicznej – najpierw grzyby pleśniowe, a później domowe (właściwe). Problemem jest również woda zalegająca w warstwach izolacyjnych poziomych (izolacja podłogi oraz stropów). Ich konstrukcja zakłada zastosowanie folii izolacyjnej. Nie jest ona jednak barierą, która zapobiega przedostawaniu się wody do warstwy izolacyjnej, ale jednocześnie uniemożliwia naturalne jej wyschnięcie.

Nieinwazyjne metody osuszania przegród i materiałów, oprócz stosowania podczas tzw. mokrych robót budowlanych, mogą być również wykorzystywane w obiektach zalanych w wyniku powodzi lub awarii instalacji. Naturalne suszenie budynków o dużej kubaturze, a szczególnie części podpiwniczonej, trwa bardzo długo (nawet kilka lat) i nie zawsze jest skuteczne. Dotyczy to szczególnie ścian zdegradowanych długotrwałym zawilgoceniem, wynikającym z braku izolacji przeciwwilgociowych. W takich przypadkach konieczne jest suszenie sztuczne. Metody osuszania gorącym powietrzem, absorpcyjne i kondensacyjne są pochodnymi osuszania naturalnego, wykorzystują bowiem te same mechanizmy. Napotykane są więc podobne problemy – wraz z wysychaniem powierzchni ściany występuje przesuwanie się granicy strefy wilgoci w głąb przegrody, zanika wówczas ruch kapilarny i wilgoć oddawana jest tylko przez dyfuzję pary wodnej. Zjawisko to zmniejsza szybkość wysychania przegrody ze względu na wpływ oporu dyfuzyjnego warstw materiału. Dlatego metody te, w celu uniknięcia osuszania powietrza atmosferycznego i nieefektywnego zużycia energii, wymagają uzyskania pełnej szczelności osuszanych pomieszczeń. Zupełnie inny mechanizm wysychania przegród występuje podczas stosowania metody mikrofalowej, szczególnie efektywnej w połączeniu z absorpcyjnymi osuszaczami powietrza.

Jak już wcześniej wspomniano, osuszanie naturalne zawilgoconych przegród (po poprawnie odtworzonych izolacjach) trwa nawet kilka lat. Dlatego w sytuacjach, w których występuje konieczność przeprowadzenia krótkoterminowej realizacji prac w budynku o dużym zawilgoceniu ścian, stosuje się metody łączone. Należy podkreślić, że wybór tylko jednego sposobu osuszania najczęściej nie zapewnia oczekiwanej skuteczności. Zalecane jest zatem łączenie dwóch lub wielu, np. po odtworzeniu blokad przeciwwilgociowych osuszamy ściany generatorami mikrofalowymi, wyprowadzając wilgoć z wnętrza przegrody na jej lico, skąd jej nadmiar odbierany jest i usuwany poza budynek osuszaczami absorpcyjnymi lub kondensacyjnymi.

Najczęstsze błędy przy osuszaniu budynków

Po wielu latach obserwacji można zauważyć błędy powtarzające się podczas procesu osuszania budynków. Należą do nich:

• niewłaściwy wybór metod osuszających (nie można oczekiwać, że przy niesprawnych przeponach hydroizolacyjnych, osuszanie absorpcyjne lub kondensacyjne ścian da pożądany skutek),
• wykonywanie nowych tynków oraz powłok malarskich na ścianach, których wilgotność jest jeszcze za wysoka,
• zaburzona kolejność prac realizowanych podczas remontu (najpierw się ociepla przegrody, a następnie wykonuje zabezpieczenia przeciwwilgociowe),
• brak skutecznej wentylacji pomieszczeń oraz mikrowentylacji nowej szczelnej stolarki.