Czy RYŚ zmieni standard energetyczny domów jednorodzinnych?
RYŚ to nowy program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który ma zachęcić Polaków do kompleksowej termomodernizacji domów jednorodzinnych. A to z kolei przyczyni się do oszczędności, lepszego użytkowania energii oraz do poprawy jakości powietrza. Na początek NFOŚiGW przeznacza na Rysia 400 mln zł.
Jak pokazały analizy, z dotychczasowych programów przeznaczonych na termomodernizaję skorzystały przede wszystkim budynki wielorodzinne i użyteczności publicznej. Właściciele domów jednorodzinnych prze wiele lat byli z nich wyłączeni. Obecnie największy potencjał ograniczenia emisji zanieczyszczeń i oszczędności energii tkwi właśnie w modernizacji domów jednorodzinnych. Oszacowano, że mamy w Polsce blisko 2 mln domów jednorodzinnych nieocieplonych, 1,7 mln ma niski standard efektywności energetycznej oraz 1 mln ma standard średni. Ich właściciele, to potencjalni beneficjenci programu RYŚ, którzy będą mogli otrzymać nawet 40% dotacji za poprawę efektywności energetycznej.
– Domy jednorodzinne to prawie połowa wszystkich budynków mieszkalnych w Polsce, jednak do tej pory ich termomodernizacja nie była w znaczący sposób wspierana. Chcemy, by program RYŚ stał się pod tym względem przełomem i przekonał Polaków do korzyści, płynących z oszczędzania energii i ograniczenia spalania złej jakości paliw – anonsowała na konferencji nowy program Małgorzata Skucha, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Zanim NFOŚiGW przystąpił do tworzenia Rysia, została przeprowadzona ankieta, dlaczego właściciele domów jednorodzinnych nie inwestują w termomodernizację. Jak można się było spodziewać prawie połowa odpowiedziała, że z powodu braku pieniędzy, trochę mniej osób wskazało na wysokie ceny urządzeń, drogi montaż, ale również jako barierę wskazano biurokrację i formalności, brak wiedzy o możliwościach dofinansowania, trudności w urzędzie lub w banku, brak zdolności kredytowej itp... Generalnie aspekt finansowy jest największą przeszkodą.
– Z programu Ryś wsparcie będzie udzielane w formie kredytów bądź pożyczek z dotacją, poprzez banki i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zwrotna forma tej pomocy daje możliwość ponownego wykorzystania środków i dotarcia do większej liczby osób w dłuższym czasie – ocenia Dorota Zawadzka-Stępniak, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW.
Z programu RYŚ wsparcie na remonty, które podwyższą standardy energooszczędności domów jednorodzinnych będą, w formie kredytów bądź pożyczek z dotacją, udzielane poprzez banki i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przewidziano trzy stopnie/grupy takich przedsięwzięć i żeby otrzymać maksymalne dotacje bądź preferencyjny kredyt (wg stosowanego w NFOŚiGW oprocentowania nie większego niż 2,5%), trzeba je przeprowadzić systemowo. Inwestor będzie sam decydować o zakresie prac modernizacyjnych, jednak dopiero kompleksowe połączenie tych najważniejszych będzie premiowane maksymalną dotacją 40%. W przypadku mniejszego zakresu będzie to najwyżej 20%.
Harmonogram korzystania z RYSIA jest następujący:
1. ocena energetyczna
2. umowa z bankiem
3. umowa z wykonawcą
4. realizacja przedsięwzięcia – rozpoczęcie dofinansowania
5. ocena energetyczna po remoncie
6. po rozliczeniu wypłacana jest pozostała część dotacji
NFOŚiGW zapewnia, że dotacja będzie pokrywać w całości koszty niezbędnej dokumentacji projektowej, a także koszty oceny energetycznej (nie musi to być audyt energetyczny) przed realizacją inwestycji i po jej zakończeniu, na potwierdzenie planowanych wcześniej efektów. Wdrażanie RYSIA dopiero zaczyna się. Do końca października 2015 ma zostać opracowana instrukcja korzystania z tego programu, począwszy od wyjaśnienia pojęć, uszczegółowienia wymogów, po wytłumaczenie zasad finansowania. To zostanie poprzedzone kampanią edukacyjną (NFOŚiGW zamierza przeznaczyć na nią 2,5 mln zł), która będzie wyjaśniać, dlaczego warto kompleksowo wyremontować dom. Planowane jest, że pierwszy nabór wniosków będzie możliwy już w I kwartale 2016. Budżet programu wynosi 400 mln zł, z czego 120 mln zł będzie dystrybuowane w formie bezzwrotnej, a 280 mln w formie preferencyjnych kredytów. Licząc od tego roku, realizacja programu RYŚ, póki co, zaplanowana jest do roku 2023, z możliwością zawierania umów do końca 2020 roku.
