Projekt ustawy o efektywności energetycznej

Stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej oraz promocja innowacyjnych technologii zmniejszających szkodliwe oddziaływanie sektora energetycznego na środowisko to główne założenia projektu Ustawy o efektywności energetycznej, przygotowanej w Ministerstwie Gospodarki. Dokument został przyjęty przez rząd 12 października 2010 r.

Głównym założeniem ustawy jest wprowadzenie systemu tzw. białych certyfikatów, czyli świadectw efektywności energetycznej, opierającego się na istniejących systemach wsparcia kogeneracji oraz odnawialnych źródeł energii (tzw. czerwonych i zielonych certyfikatów). Obowiązek pozyskania określonej ilości certyfikatów będzie nałożony na firmy sprzedające energię elektryczną, gaz ziemny lub ciepło odbiorcom końcowym. Świadectwa mogą otrzymać m.in. przedsiębiorstwa, które zmniejszyły zużycie energii dokonując inwestycji w nowoczesne technologie. Organem wydającym i umarzającym świadectwa efektywności energetycznej będzie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Zobacz koniecznie: Świadectwo energetyczne: najczęściej zadawane pytania

Projekt zakłada też włączenie jednostek sektora publicznego (rządowe i samorządowe) w realizacje zadań w zakresie efektywności energetycznej. Instytucje te mają podejmować działania zmierzające do poprawy efektywności energetycznej oraz informować o nich m.in. za pośrednictwem stron internetowych. Ponadto sporządzą raz na 10 lat audyt energetyczny.

Zobacz koniecznie: Unia Europejska wprowadza ważne zmiany w dyrektywie na rzecz energooszczędnego budownictwa

Zgodnie z ustawą minister gospodarki ma także opracować Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej, który będzie zawierał m.in. opis planowanych programów i przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki oraz analizę i ocenę ich wykonania. Dokument ma być przygotowywany co 3 lata na okres do 2016 r. i przedstawiony do zatwierdzenia Radzie Ministrów. Jednym z zadań ministra gospodarki będzie również zorganizowanie kampanii informacyjno-szkoleniowej oraz promującej wprowadzenie innowacyjnych technologii.

Projekt ustawy o efektywności energetycznej, przedłożony przez ministra gospodarki

Dzięki rozwiązaniom zaproponowanym w projekcie ustawy powinna poprawić się efektywność energetyczna polskiej gospodarki i stan środowiska naturalnego. Proponowane regulacje powinny spowodować oszczędne i efektywne korzystanie z energii oraz zwiększyć liczbę inwestycji energooszczędnych. Chodzi przede wszystkim o zwiększenie oszczędności energii przez odbiorców końcowych, mniejsze zużycie energii przez urządzenia oraz zmniejszenie strat przesyle i dystrybucji energii elektrycznej, ciepła i gazu.

W projekcie ustawy zdefiniowano efektywność energetyczną, jako stosunek uzyskanego efektu użytkowego do wielkości zużycia energii. Jeśli ten sam lub lepszy efekt użytkowy uzyskamy kosztem mniejszego zużycia energii, to znaczy, że osiągnęliśmy większą efektywność.

W projekcie ustawy ustalono krajowy cel oszczędnego gospodarowania energią – będziemy dążyć do 9 proc. oszczędności energii finalnej do 2016 r. Cel ten będą realizować osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Minister gospodarki, co 3 lata, będzie sporządzał i przedstawiał do zatwierdzenia rządowi krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan będzie zawierał m.in.: opis planowanych programów poprawy efektywności energetycznej, informację o postępie realizacji krajowego celu oszczędnego gospodarowania energią, a także analizę i ocenę wykonania planu za poprzedni okres. Plan będzie realizowany przez ministrów i wojewodów. Będą oni przekazywać ministrowi gospodarki roczne sprawozdania z jego wykonania. Minister gospodarki będzie sporządzał, m.in. na podstawie tych sprawozdań, raport i przedstawiał go Radzie Ministrów do zatwierdzenia.

W projekcie ustawy określono zadania jednostek sektora publicznego dotyczące efektywności energetycznej. Realizując swoje zadania, jednostki sektora publicznego mają stosować co najmniej jeden ze środków poprawy efektywności energetycznej wskazany w projekcie ustawy. Jednostki te mają również informować społeczeństwo, za pośrednictwem stron internetowych lub w inny sposób, o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej. Ponadto jednostka sektora publicznego będzie sporządzać raz na 10 lat audyt energetyczny.

Projekt ustawy określa zasady uzyskiwania i umarzania świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów). Wydawanie tych świadectw ma zachęcać do oszczędnego gospodarowania energią. Zadania związane z administrowaniem systemem świadectw efektywności energetycznej ustawa powierza prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki (URE). W projekcie ustawy określono m.in. obowiązki i zadania prezesa URE związane z wydawaniem i umarzaniem świadectw efektywności energetycznej oraz prowadzeniem rejestru audytorów efektywności energetycznej.

Zgodnie z projektem ustawy, zadania prezesa URE to m.in.: ogłaszanie przetargów na realizację przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej; wydawanie świadectw efektywności energetycznej i ich umarzanie; wymierzanie kar pieniężnych za naruszenia ustawowe; wyrywkowe sprawdzanie poziomu oszczędności energii osiągniętej dzięki realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej.

Świadectwa efektywności energetycznej będą przyznawane w przetargu i wydawane przez prezesa URE w formie zaświadczenia. Udział w przetargu ma być bezpłatny, wymagana będzie jedynie prawidłowo wypełniona deklaracja przetargowa wraz z audytem efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia zgłoszonego do przetargu. W przetargu wybierane będą projekty dające największe oszczędności energii przy najniższych kosztach. Świadectwo otrzyma projekt najbardziej energooszczędny.

Według ustawodawcy, poprawie efektywności energetycznej służą takie przedsięwzięcia, jak np.: izolacja instalacji przemysłowych; przebudowa lub remont budynków; modernizacja np. urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, oświetlenia, lokalnych sieci ciepłowniczych; ograniczenie: przepływów mocy biernej, strat w transformatorach.

W projekcie ustawy wskazano naruszenia przepisów ustawy, za jakie prezes URE może wymierzyć kary pieniężne. Prezes URE będzie mógł nałożyć karę 20 tys. euro na podmiot, który np. nie zrealizował przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej chociaż się do tego zobowiązał; uzyskał oszczędność energii niższą niż określona w deklaracji przetargowej; pomimo zakazu uczestniczył w przetargach.

W projekcie wskazano zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz uzyskiwania uprawnień audytora efektywności energetycznej.

Ustawa ma obowiązywać do końca 2016 r. z wyjątkiem niektórych przepisów, dla których wyznaczono inne okresy obowiązywania. Ustawa ma wejść w życie po 3 miesiącach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem regulacji które będą obowiązywać w ściśle określonych terminach.